برخی از کارفرمایان به دلایل مختلفی از بیمه کردن کارگران خود سرباز می‌زنند یا اصرار دارند تا حق بیمه را به صورت نقدی بپردازند. بر اساس ماده ۱۴۸ قانون کار، کارگر به صورت قانونی این حق دارد تا در صورت عدم پرداخت حق بیمه از کارفرمای خود شکایت کند. برای آشنایی با مراحل و قوانین شکایت از کارفرما بابت بیمه، در ادامه این پست با ما همراه باشید.
پرداخت بیمه توسط کارفرما
قبل از شروع به کار کارگر، میان او و کارفرما قراردادی منعقد می‌شود که مطابق آن با کارفرما وظیفه دارد کارمند خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دهد. بیمه یکی از مهم‌ترین خدماتی است که کارمندان می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند یا در صورت مواجه شدن با حوادث از پوشش‌های آن استفاده کنند. لازم به ذکر است که در صورت نبود قرارداد نیز باز هم کارگر امکان شکایت از کارفرما بابت پرداخت نکردن حق بیمه را خواهد داشت، یعنی نبودن قرارداد کتبی دلیلی برای تخلف کارفرما نیست.
نحوه محاسبه حق بیمه چگونه است؟
طبق قانون وزارت کار، حق بیمه در سال ۱۴۰۴، ۳۰ درصد از مبلغ حقوق و دستمزد است که پرداخت ۲۳ درصد از آن بر عهده کارفرما و ۷ درصد از حقوق کارگر کسر خواهد شد.
نحوه محاسبه حق بیمه پرداخت نشده
جهت محاسبه حق بیمه پرداخت نشده توسط کارفرما، دو حالت مهم باید در نظر گرفته شود:
- کارگری که حق بیمه‌اش توسط کارفرما پرداخت نشده و همچنان مشغول کار است
در صورتی که حق بیمه کارگر پرداخت نشده باشد و او همچنان مشغول کار باشد، حقوق فعلی او ملاک حق بیمه قرار خواهد گرفت:
۳۰ ٪ × مدت زمان عدم واریز حق بیمه × میزان مبلغ دستمزد فعلی
- کارگری که قبلا اشتغال داشته و در حال حاضر مشغول به کار نیست
اگر کارگری بدون دریافت حق بیمه از محل کار خود اخراج شده باشد، دستمزد همان سال ملاک محاسبه حق بیمه او قرار خواهد گرفت:
۳۰ ٪ × مدت‌زمان عدم واریز حق بیمه × دستمزد اشتغال به کار در آن سال
نحوه شکایت کارگر از کارفرما بابت بیمه
جهت شکایت از کارفرما بابت بیمه، کارگر باید با در دست داشتن مدارک هویتی و قرارداد به اداره بیمه مراجعه کند و شکایت خود را تنظیم نماید. در صورت اثبات ادعای کارگر، کارفرما موظف است حق بیمه تمام مدت زمانی که کارگر بدون بیمه کار کرده است را به طور کامل پرداخت کند.
نکته: کارفرما نمی‌تواند به این بهانه اینکه ۷٪ سهم کارگر از بیمه را از حقوق او کسر نکرده است از پرداخت آن به سازمان تامین اجتماعی سر باز بزند. در واقع جریمه این کار، پرداخت همان ۷ درصد توسط خود کارفرما به سازمان تامین اجتماعی خواهد بود.
شکایت از کارفرما بابت بیمه چه شرایطی دارد؟
کارگر می‌تواند با در دست داشتن اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی و قرارداد کاری ( یا درصورت شفاهی بودن قرارداد، با مدارک نشان دهنده روابط کاری مثل فیش حقوقی، کارت پرسنلی، کارت غذا و..) به وزارت کار مراجعه کرده و شکایت خود را به ثبت رساند.
در صورتی که کارگر مدارک کافی نداشته باشد، می‌تواند درخواست کند تا بازرسی تحقیقی از کارگاه انجام شود.
طبق قانون، بیمه نکردن کارگر به‌عنوان جرم در نظر گرفته شده است، رسیدگی به این جرم در صلاحیت دادگاه‌های کیفری دادگستری است و این رسیدگی در دادسرا و دادگاه خارج از نوبت انجام خواهد شد.
در چه صورت کارگر در خصوص ترک کار مسئول نیست؟
کارگر موظف است استعفای خود را به صورت کتبی به کارفرما اعلام نماید. همچنینی شخص موظف است به مدت سی روز جهت پیدا شدن نیروی جایگزین به کار خود ادامه دهد و نباید به قصد استعفا کار خود را ترک نماید. اما بعد از گذشت سی روز، مسئولیتی در قبال کار نخواهد داشت.
عواقب بیمه نکردن کارگر
طبق ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایی که از بیمه نمودن کارگر خود خودداری کند، علاوه‌بر پرداخت حقوق کارگر، به پرداخت جریمه نقدی معادل دو تا ده برابر حق بیمه نیز محکوم خواهد شد.
مهلت شکایت از کارفرما
برای شکایت از کارفرما بابت بیمه، هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد و حتی پس از فوت شخص نیز، وارثان قانونی وی می‌توانند به دنبال دریافت حق او باشند.
مراجع مربوطه جهت شکایت از کارفرما بابت بیمه
کارگر می‌تواند به دو روش حضوری و آنلاین از کارفرما شکایت کند، روش حضوری با مراجعه به مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما (یعنی هیئت حل اختلاف اداره کار) و روش اینترنتی با مراجعه به سامانه جامع وزارت کار.
نکات مهم
- مهم‌ترین مرجع رسیدگی به شکایات کارگر علیه کارفرما در صورت بیمه نشدن، اداره کار شعبه محل کار کارگر است.
- در صورت وجود عدم قرارداد، کارگر بازهم امکان شکایت از کارفرما بابت رد نکردن بیمه را خواهد داشت.
- ارائه مدارک هویتی جهت شکایت از کارفرما ضروری است.
جمع‌بندی
مطابق قانون وزارت کار، کلیه کارفرمایان موظف هستند کارمندان خود را تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دهند. چنانچه کارفرمایی از بیمه کردن کارگران خود شانه خالی کند، کارگر می‌تواند از او شکایت کند. در این پست به بررسی قوانین و شرایط شکایت از کارفرما بابت بیمه پرداختیم. چنانچه تجربه‌ای در این زمینه دارید می‌توانید در بخش نظرات با ما درمیان بگذارید.