بلاکچین درواقع یک دفتر کل توزیع شده است که اطلاعات تراکنشها را در بلاکهای متوالی ثبت میکند، این فناوری امکان ایجاد و نگهداری یک کیف پول مانند یک دفتر عمومی را فراهم میکند که به صورت شفاف و امن تراکنشها را ثبت میکند. این تکنولوژی نوظهور این قابلیت را دارد که در صنعت بیمه نیز مورد استفاده قرار گیرد.
صنعت بیمه در جهان امروز یکی از عناصر مهم ثبات اقتصادی و امنیت فردی جوامع محسوب میشود. بسیاری از شرکتهای بیمه با چالشهایی نظیر کندی روند امور اداری و نیاز به واسطهگری اشخاص ثالث درگیر هستند؛ اما امروزه شرکتهای بیمه از پذیرش فناوریهای جدید مانند بلاکچین استقبال کرده و همین موضوع صنعت بیمه را در آینده دچار تحولهای عظیمی خواهد کرد.
کاربرد بلاکچین در صنعت بیمه
بلاکچین میتواند فرآیندهای گوناگون صنعت بیمه را متحول کند. یکی از مهمترین کاربردهای آن، خودکارسازی فرآیندهای پرداخت خسارت است. به کمک قراردادهای هوشمند، زمانی که شرایط بیمهنامه برقرار باشد، پرداخت خسارت بهصورت فوری و بدون نیاز به تأییدهای وقتگیر انجام میشود. این اتفاق علاوه بر رضایت بیمهگذار، هزینههای عملیاتی شرکت بیمه را نیز کاهش میدهد.
از سوی دیگر، ثبت اطلاعات بیمهنامهها و سوابق خسارت در بستر بلاکچین، امکان جعل یا تغییر اطلاعات را تقریباً از بین میبرد. برای مثال، اگر فردی بخواهد از چند شرکت بیمه برای یک خسارت مشابه درخواست پرداخت کند (که یکی از روشهای رایج کلاهبرداری بیمهای است)، سیستم بلاکچین بهراحتی این موضوع را تشخیص میدهد، چون تمام اطلاعات به صورت شفاف و غیرقابل تغییر در دسترس است. همچنین در زمینه بیمههای درمانی، بلاکچین میتواند به اشتراکگذاری امن اطلاعات پزشکی بین بیمار، بیمهگر و مراکز درمانی کمک کند؛ بدون اینکه حریم خصوصی افراد به خطر بیفتد.
فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال نهتنها عملکرد درون سازمانی شرکتهای بیمه را بهبود میبخشند، بلکه تجربه مشتریان را نیز دگرگون میکنند. با بهرهگیری از این فناوری، فرآیندهای مربوط به خرید بیمهنامه، ثبت خسارت و دریافت غرامت با سرعت و شفافیت بیشتری انجام میشود. برای نمونه، در صورت وقوع حادثه یا خسارت تحت پوشش، بیمهگذار میتواند بدون طی کردن مراحل اداری پیچیده، خسارت خود را به صورت سریع و خودکار دریافت کند. این فرآیند با تکیه بر قراردادهای هوشمند و اتصال پایگاههای داده مرتبط، امکانپذیر شده است.
فرض کنید در یک تصادف خودروی شما آسیب میبیند، اوراکلها (Oracle) دادههای خارج از بلاکچین مانند اطلاعات وضعیت آبوهوا را به قرارداد هوشمند میفرستند، پایگاه داده دوربینهای کنترل ترافیک هم، سهم شما در خسارت را مشخص کرده و در نهایت خودروی شما که به تجهیزات تکنولوژی اینترنت اشیا (IOT) مجهز است بهصورت خودکار برند اتومبیل، سرعت و سایر دادهها را به قرارداد هوشمند بیمه ارسال میکند. در نهایت شما هنوز پشت فرمان اتومبیل خود هستید و صحنه تصادف را ترک نکردهاید؛ اما امور بیمهای شما در حال انجام است.
شاید رسیدن به این نقطه و عمومی شدن این مثالها که البته در حال آزمون و اجراییشدن هستند، چند سالی زمان ببرد، اما لازم است مزایای فناوریهای جدید مانند بلاکچین را از همین امروز بشناسیم.
مزایای بیمه مبتنی بر بلاکچین
پیادهسازی فناوری بلاکچین در صنعت بیمه، مزایای متعددی به همراه دارد:
- شفافیت کامل: تمامی تراکنشها، تغییرات و سوابق در یک دفترکل توزیعشده ثبت میشوند و امکان پنهانکاری یا دستکاری به حداقل میرسد.
- کاهش تقلب: ثبت دقیق و اشتراکی اطلاعات از بروز رفتارهای متقلبانه جلوگیری میکند.
- کاهش زمان و هزینهها: بسیاری از فرایندها بهصورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسانی انجام میشوند.
- پرداخت فوری خسارت: قراردادهای هوشمند، خسارت را در صورت وقوع حادثه و بدون دخالت انسانی، فوراً پرداخت میکنند.
- جلب اعتماد بیشتر مشتریان: شفافیت و عدالت در اجرای قراردادها، اعتماد مشتری به شرکت بیمه را افزایش میدهد.
چالش ها و موانع
با وجود تمام این مزایا، پیادهسازی بلاکچین در بیمه نیز با چالشهایی همراه است. نخست، نبود قوانین و مقررات شفاف در بسیاری از کشورها، مانع پذیرش کامل این فناوری شده است. همچنین، شرکتهای بیمه سنتی به دلایل مختلفی مانند عدم آشنایی با فناوری یا هزینههای اولیه، ممکن است در برابر تغییر مقاومت نشان دهند.
از سوی دیگر، استفاده از قراردادهای هوشمند نیاز به زیرساختهای فنی پیشرفته و دادههای دقیق و معتبر دارد. اگر دادههای ورودی به قراردادهای هوشمند اشتباه باشد (مثلا به دلیل خطای منبع داده)، نتیجه اجرای قرارداد هم اشتباه خواهد بود.
سخن پایانی
فناوری بلاکچین این پتانسیل را دارد که صنعت بیمه را وارد عصر جدیدی از شفافیت، سرعت و امنیت کند. هرچند این مسیر نیازمند آمادگی شرکتها، قانونگذاران و حتی مشتریان است، اما نشانهها حاکی از آن است که آینده صنعت بیمه، هوشمندتر و شفافتر از همیشه خواهد بود.