قطعی مکرر برق می‌تواند علاوه بر اختلال در کسب و کار و زندگی روزمره شما، خسارت‌های مالی زیادی هم وارد کند. لوازم خانگی تا حدی می‌توانند در مقابل شوک‌های گاه و بی‌گاه دوام بیاورند. اما در نهایت یا می‌سوزند یا به شدت آسیب می‌بینند.
بیمه لوازم خانگی چیست؟
بیمه لوازم خانگی یک از زیرشاخه‌های بیمه اموال است و هدف آن پوشش خسارت‌های ناشی از حوادث مختلف و کاهش هزینه‌های ناشی از خرابی یا آسیب به این وسایل. این بیمه می‌تواند هم به صورت جداگانه خریداری شود و هم به عنوان بخشی از بیمه‌نامه جامع منزل مسکونی یا الحاقیه برای بیمه آتش‌سوزی. خرید چنین بیمه‌ای مزایای بسیاری به همراه دارد. مزایایی مثل کاهش هزینه‌های تعمیر یا تعویض، آرامش خاطر در برابر خطرات پیش‌بینی نشده، ارزش‌افزوده برای مالکین منازل یا مستأجران و پشتیبانی پس از پایان گارانتی اصلی.
لوازم خانگی زیادی تحت پوشش این بیمه قرار می‌گیرند؛ مثل یخچال، ماشین لباس‌شویی، تلویزیون، کولر آبی و گازی، اجاق گاز، مایکروویو و دیگر وسایل الکترونیکی یا برقی. البته این نکته را در نظر داشته باشید که بیمه لوازم الکترونیکی خانگی تنها به وسایل نو و دست‌دومی تعلق می‌گیرد که نهایتا ۵ سال از عمر آن‌ها گذشته باشد.
پوشش بیمه لوازم خانگی
مثل هر بیمه دیگری، بیمه لوازم خانگی نیز تنها مختص به یک ریسک یا خسارت نیست و موارد زیر را شامل می‌شود؛
- خرابی ناشی از نوسانات برق
- آتش‌سوزی و انفجار
- صاعقه
- آب‌گرفتگی و نشت آب
- سرقت با شکست حرز
- شکست یا خرابی مکانیکی یا الکتریکی
- پوشش کامل گارانتی پس از پایان گارانتی کارخانه (در برخی از بیمه‌نامه‌ها)
پوشش خرابی ناشی از قطعی برق
پوشش خسارت‌های ناشی از قطعی یا نوسانات برق، بسته به شرایط بیمه‌نامه و شرکت بیمه، ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشند؛ اما معمولا چنین پوششی شامل موارد زیر است؛
- پوشش نوسانات ولتاژ: خسارت به دستگاه‌ها به دلیل افزایش ناگهانی ولتاژ یا کاهش ناگهانی آن که باعث خرابی قطعات داخلی دستگاه‌ها می‌شود.این اتفاق می‌تواند در اثر صاعقه یا نقص در شبکه برق روی دهد.
- پوشش قطعی ناگهانی برق: آسیب به دستگاه‌هایی که به دلیل خاموش و روشن شدن مکرر یا قطعی طولانی‌مدت برق آسیب می‌بینند. در این شرایط معمولا کمپرسور یخچال یا فریزر معمولا بیشترین خسارت را می‌بینند.
- پوشش اتصال کوتاه یا شوک الکتریکی: خرابی یا سوختگی ناشی از اتصال کوتاه در سیستم برق منزل که به دستگاه‌ها منتقل می‌شود.
- پوشش هزینه‌های تعمیر یا تعویض: پرداخت هزینه تعمیر قطعات آسیب‌دیده یا تعویض دستگاه آسیب دیده در صورت غیرقابل تعمیر بودن. این پوشش تا سقف مبلغ بیمه‌شده قابل پرداخت است.
- پوشش خسارت‌های جانبی: در برخی بیمه‌نامه‌ها، خسارت‌های جانبی محدودی مثل فاسد شدن مواد غذایی در یخچال یا فریزر به دلیل قطعی برق پوشش داده می‌شود که البته نیاز به الحاقیه خاص دارد.
استثنائات بیمه لوازم خانگی
استثنائات یا موارد عدم جبران خسارت در بیمه لوازم خانگی نیز گنجانده شده و به این معناست که اگر لوازم خانگی بیمه شده در این شرایط آسیب ببینند، بیمه خسارتی پرداخت نخواهد کرد. این استثنائات عبارتند از:
- جنگ، شورش، اغتشاش و بلوا
- قرارگیری در معرض آلودگی و تشعشعات هسته‌ای
- آسیب به قطعات جانبی به دلیل عدم خرید پوشش مربوطه
- خرابی ناشی از استفاده نادرست یا نصب غیراصولی
- فرسودگی طبیعی وسایل
- خسارات عمدی
- بلایای طبیعی (در صورت عدم خرید پوشش اضافی)
- وسایلی که در فهرست بیمه‌نامه قید نشده‌اند
- آسیب‌های عمدی
- خسارت‌های تحت پوشش گارانتی وسیله
- آسیب ظاهری به بدنه دستگاه مثل خط و خش و زدگی
هزینه بیمه لوازم خانگی
قیمت و هزینه بیمه لوازم خانگی بسته به شرکت بیمه‌گر و عوامل مختلف دیگر، می‌تواند بازه گسترده‌ای را در برگیرد. اما به‌طور کلی، حق بیمه سالیانه برای لوازم خانگی معمولاً ۰.۵ تا ۲درصد ارزش کل لوازم خانگی است. عواملی هم که در حق بیمه موثرند، عبارتند از:
- ارزش لوازم خانگی: میزان حق بیمه به ارزش کل لوازم خانگی که تحت پوشش قرار می‌گیرند بستگی دارد. ارزش این لوازم می‌تواند به‌صورت توافقی بین بیمه‌گذار و شرکت بیمه تعیین شود، یا بر اساس فاکتور خرید یا ارزیابی بازار. اما به‌طور کل هرچقدر این ارزش بالاتر باشد، مبلغ حق بیمه بالاتر است.
- نوع پوشش انتخابی: هر پوششی اعم از آتش‌سوزی، سرقت، نوسانات برق یا حوادث طبیعی روی هزینه موثر هستند و اضافه کردن پوشش‌های اضافی خسارت ناشی از قطعی برق، حق بیمه را افزایش می‌دهد.
- میزان فرانشیز: فرانشیز سهم بیمه‌گذار از خسارت‌های وارده است. انتخاب فرانشیز بالاتر معمولاً حق بیمه را کم می‌کند؛ اما در زمان خسارت، بیمه‌گذار باید مبلغ بیشتری را به عنوان سهم خود بپردازد.
- مدت بیمه‌نامه: بیمه لوازم خانگی معمولاً به‌صورت سالیانه است. اما امکان خرید بیمه‌نامه‌های کوتاه‌مدت چندماهه یا بلندمدت چندساله نیز وجود دارد. هر چه مدت زمان بیمه‌نامه بیشتر باشد، قیمت آن به نسبت کل بیمه‌نامه کمتر است.
- نوع و سن لوازم: طبیعی است ک لوازم خانگی جدیدتر و گران‌تر حق بیمه بالاتری داشته باشند. به همین دلیل برخی شرکت‌ها برای لوازم قدیمی‌تر یا بدون گارانتی، محدودیت‌هایی دارند یا حق بیمه بیشتری برای آن‌ها دریافت می‌کنند.
- محل سکونت: اگر محل سکونت بیمه‌گذار در جایی با ریسک حوادث بالاتر مثل حوادث طبیعی، سرقت یا مناطقی با قطعی برق مکرر باشد، احتمالا باید حق بیمه بیشتری مخصوصا برای پوشش نوسانات برق بپردازد.
مدارک و مراحل لازم برای دریافت خسارت سوختگی وسایل برقی
برای دریافت خسارت از بیمه لوازم خانگی در صورت سوختگی وسایل برقی (مثلاً بر اثر نوسان برق، اتصال کوتاه یا آتش‌سوزی)، باید چند مدرک مهم تهیه و مراحل مشخصی را طی کنید.
ابتدا باید مدارک زیر را آماده کنید:
- اصل یا کپی بیمه‌نامه معتبر که وسیله آسیب‌دیده در لیست بیمه‌نامه قید شده باشد
- کارت ملی و یا شناسنامه بیمه‌گذار
- فاکتور خرید وسیله برای تعیین ارزش روز وسیله. در صورتی که فاکتور وجود نداشته باشد، کارشناسی قیمت انجام می‌شود.
- گزارش کارشناس فنی یا تعمیرکار مجاز مبنی بر علت خرابی (مثلاً نوسان برق، اتصال داخلی و غیره) و در صورت امکان، مهر و امضای مرکز مجاز
- درخواست کتبی خسارت از طریق فرمی که شرکت بیمه ارائه می‌دهد
- گزارش از اداره برق (در صورت نوسان شدید برق) برای اثبات وقوع نوسان ولتاژ در منطقه محل زندگی بیمه‌گذار
- تصویر محل آسیب یا سوختگی وسیله بیمه شده، به همراه شماره سریال دستگاه
مراحلی که باید طی کنید، به شرح زیر است؛
- اعلام خسارت به شرکت بیمه بین ۳ تا ۷ روز از طریق تماس تلفنی، مراجعه حضوری یا از طریق وبسایت یا اپلیکیشن
- ثبت گزارش اولیه شامل پر کردن فرم اعلام خسارت، ارائه شماره بیمه‌نامه و توضیح نوع حادثه
- بازدید کارشناس بیمه به منظور بررسی علت خسارت، میزان آسیب، تطبیق شماره سریال وسیله با بیمه‌نامه
- ارائه مدارک تکمیلی لازم
- برآورد خسارت بر اساس ارزش روز وسیله و سقف تعهد بیمه‌نامه
- پرداخت خسارت به صورت نقدی یا معرفی به نمایندگی مجاز برای جایگزینی یا تعمیر وسیله آسیب دیده
تفاوت بیمه توانیر با بیمه‌های تکمیلی لوازم خانگی
با توجه به مشکلاتی که ناشی از ناترازی انرژی در کشور و قطعی مکرر برق در بسیاری مناطق ایجاد شده، دولت اقدام به ارائه بیمه توانیر کرده است. این بیمه مبتنی بر طرح حمایتی دولت و شرکت توانیر است که در صورت بروز نوسان برق و وارد آمدن آسیب به وسایل برقی منزل، خسارت‌ها را پرداخت می‌کند. اما این بیمه چند تفاوت اساسی با بیمه‌های تکمیلی لوازم خانگی دارد که در جدول زیر بررسی شده‌اند.
| بیمه لوازم خانگی | بیمه توانیر | |
| بیمه‌گر | شرکت‌های بیمه خصوصی | شرکت توانیر (دولتی) |
| هزینه | نیاز به پرداخت حق بیمه | رایگان |
| پوششها | نوسانات، آتش‌سوزی، سرقت، خرابی و موارد دیگر | منحصر به نوسانات برق |
| شرایط دریافت خسارت | بررسی کارشناسی توسط شرکت بیمه | تایید نوسان برق توسط توانیر |
| سقف پرداخت خسارت | تا سقف تعیین شده در بیمه‌نامه | محدود |
| شرایط خرید | نیاز به خرید بیمه‌نامه | ارائه توسط شرکت توانیر |
بیمه توانیر برای افرادی مناسب است که تنها نگران نوسانات برق هستند و نمی‌خواهند هیچ هزینه دیگری پرداخت کنند. اما باید در نظر داشت که سقف پرداخت این بیمه محدود است و تنها به نوسانات برق خلاصه می‌شود. در مقابل اگر کسی قصد دارد از وسایل برقی خود در برابر طیف وسیعی از خطرات محافظت کند، بیمه تکمیلی لوازم خانگی انتخاب خوب . ایده‌آل‌تری است.
سؤالات متداول
- هزینه بیمه توانیر چقدر است؟
حدود ۱۰۰ تومان ماهانه برای مشترکین شهری که به‌صورت خودکار در قبض برق اعمال می‌شود.
- پوششها بیمه لوازم خانگی شامل چه خسارت‌هایی است؟
علاوه بر نوسانات برق، خسارت‌های سرقت، خرابی فنی، آتش‌سوزی و حوادث دیگر را با سقف بالاتر پرداخت می‌کند.
- چه وسایلی بیشتر در برابر نوسانات برق آسیب‌پذیرند؟
تلویزیون، یخچال، ماشین لباس‌شویی، کولرگازی، مایکروویو و وسایل دیجیتال با بردهای حساس.
- آیا برای هر وسیله باید بیمه جداگانه تهیه کرد؟
خیر. امکان ثبت و بیمه چند وسیله به‌صورت هم‌زمان در یک بیمه‌نامه وجود دارد.
- اگر فقط یک دستگاه آسیب دیده باشد، آیا می‌توان خسارت دریافت کرد؟
بله. حتی اگر فقط یک وسیله تحت پوشش آسیب دیده باشد، امکان دریافت خسارت وجود دارد.
- آیا دستگاه‌های قدیمی هم شامل بیمه لوازم خانگی می‌شوند؟
معمولاً دستگاه‌هایی با سن بیشتر از ۵ تا ۷ سال مشمول استهلاک می‌شوند و ممکن است درصد کمتری از خسارت به آن‌ها تعلق گیرد. برخی شرکت‌ها نیز لوازمی با سن بیشتر از ۵ سال را بیمه نمی‌کنند.
