در این مقاله بهصورت دقیق توضیح میدهیم دیه در بیمه شخص ثالث چه جایگاهی دارد، چه کسانی مشمول میشوند، روند دریافت دیه از بیمه چگونه است و اگر شرکت بیمه پرداخت را عقب انداخت یا ناقص پرداخت کرد، دادخواست مطالبه دیه از بیمه را چطور باید تنظیم کنید.
روند گرفتن دیه از بیمه شخص ثالث بعد از تصادف
دیه نقش مهمی در جبران خسارات جانی را دارد و در تصادفات، هم دیه راننده مقصر و هم زیاندیدههای بیگناه پرداخت میشود. اگر بخواهیم عملی بگوییم، مسیر گرفتن دیه و پیگیری پرونده آن اینطوری جلو میرود:
۱. ثبت حادثه و تشکیل پرونده
اول گزارش پلیس یا همان کروکی و اطلاعات طرفین جمعآوری میشود. بعد برای مسیر دیه، معمولاً پرونده در دادسرا تشکیل میشود و ممکن است ارجاع به کارشناس و پزشکی قانونی نیز ضروری باشد.
برای خرید بیمه شخص ثالث میتوانید از کد تخفیف 9 درصدی thbm استفاده کنید. برای خرید، روی لینک زیر کلیک کنید.
۲. ارجاع پزشکی قانونی و تعیین درصد دیه
در خسارتهای جانی، نظریه پزشکی قانونی مهمترین بخش پرونده است؛ چون مشخص میکند دقیقاً چه میزان دیه باید پرداخت شود؛ دیه کامل یا بخشی از آن.
۳. مراجعه به شرکت بیمه و تشکیل پرونده خسارت جانی
در نهایت با ارائه مدارک لازم به دادگاه، پرونده خسارت در شرکت بیمه تشکیل میشود و پرونده به دادگاه ارسال خواهد شد. قاضی در جلسه رسیدگی بر اساس شواهد و مدارک رای خود را صادر میکند.
۴. دریافت دیه تصادف از بیمه یا صندوق
بیمه موظف است تا حداکثر ۲۰ روز پس از رای نهایی دیه را بپردازد، هرچند که اغلب در عمل بیشتر طول میکشد. اگر به هر دلیل نتوانید خسارت بدنی را از بیمهگر بگیرید، صندوق تأمین خسارتهای بدنی وارد عمل میشود.
برای دریافت دیه از بیمه چه مدارکی لازم است؟
مدارک دقیق ممکن است بین شرکتها کمی فرق کند، اما به طور کلی، این موارد تقریباً همیشه مشترکاند:
- گزارش تصادف یا گزارش پلیس راهنمایی یا کارشناس قضایی
- کد یکتای بیمه شخص ثالث راننده مقصر
- مدارک راننده مقصر، از جمله اصل گواهینامه، کارت خودرو و کارت ملی
- نظریه پزشکی قانونی
- اوراق بازجویی مربوط به زیاندیدگان و راننده مقصر
- مدارک شناسایی آسیبدیدگان
- خلاصه پرونده بالینی
- برگه رای دادگاه
- در صورت فوت، جواز دفن، گزارش معاینه جسد، گواهی فوت، شناسنامه باطلشده متوفی و گواهی انحصار وراثت
چه زمانی کار به دادخواست مطالبه دیه از بیمه میکشد؟
در دنیای واقعی، معمولاً وقتی دادخواست مطرح میشود که یکی از این اتفاقها افتاده باشد:
- بیمه پرداخت را به تاخیر انداخته و شما به نتیجه نرسیدهاید.
- بیمه کمتر از میزان تعیینشده (مثلاً کمتر از نظریه پزشکی قانونی یا حکم دادگاه) پرداخت میکند.
- درباره مقصر یا درصد تقصیر یا مدارک پرونده اختلاف جدی شکل گرفته است
در واقع دادخواست مطالبه دیه یک مسیر رایج برای پیگیری حق شماست.
نحوه تنظیم دادخواست مطالبه دیه از بیمه
در ادامه مرحلهبهمرحله میگوییم دادخواست را چطور تنظیم کنید، خواندهها چه کسانی هستند، چه خواستهای بنویسید، چه مدارکی ضمیمه کنید و در انتها هم یک نمونه دادخواست مطالبه دیه از بیمه میگذاریم.
نکته: این متن راهنمای عمومی است و جای مشاوره حقوقی پروندهمحور را نمیگیرد.
۱. قبل از نوشتن دادخواست مخاطب را درست انتخاب کنید
اشتباه رایج این است که فقط شرکت بیمه یا راننده مقصر را طرف دعوی قرار میدهند. در قانون بیمه اجباری شخص ثالث آمده است که در صورت نیاز به مطالبه خسارت، زیاندیده دعوا را علیه بیمهگر و مسبب حادثه طرح میکند، یعنی معمولاً شرکت بیمه و راننده مقصر.
اگر وسیله نقلیه مقصر بیمهنامه معتبر نداشته باشد یا مشمول برخی وضعیتها شود، جبران خسارت بدنی میتواند به صندوق تأمین خسارتهای بدنی مرتبط شود و در آن حالت، دعوا علیه راننده مسبب حادثه و صندوق مطرح میشود. پس در اکثر پروندههای رایج:
- خوانده ردیف ۱: شرکت بیمه صادرکننده بیمهنامه شخص ثالث
- خوانده ردیف ۲: راننده مقصر
۲. خواسته خود را دقیق بنویسید
یکی از نکات طلایی در دادخواستهای دیه این است که دیه باید به نرخ یومالادا پرداخت شود (یعنی با نرخ روز). قانون بیمه اجباری هم صراحت دارد بیمهگر یا صندوق مکلفاند خسارت بدنی را به نرخ روز پرداخت کنند. بنابراین در بخش خواسته، معمولاً باید این موارد را مطالبه کنید:
- مطالبه دیه طبق نظریه پزشکی قانونی به نرخ یومالاداء
- هزینه دادرسی
- حقالوکاله (اگر وکیل دارید)
- خسارت تأخیر و وجه التزام، ( اگر مبنای قانونی و شرایطش فراهم باشد)
۳. شرح ماجرا، به صورت کوتاه، مستند، قابل فهم
شرح دادخواست لازم نیست طولانی باشد؛ باید طوری نوشته شود که قاضی با یک بار خواندن، این ۵ مورد را بفهمد:
- حادثه کی و کجا اتفاق افتاده؟
- وسیله نقلیه چه بوده و طرفین چه کسانی بودهاند؟
- مقصر چگونه تعیین شده؟
- طبق گزارش پزشکی قانونی، آسیب بدنی شما چه بوده؟
- چرا کار به دادخواست رسیده (عدم پرداخت، پرداخت ناقص یا تاخیر بیمه)؟
نکته مهم: قانون بیمه اجباری حتی گرفتن رضایتنامه برای پرداخت کمتر از مزایای قانونی را بیاثر میداند. اگر بیمه به بهانه رضایت دادن میخواهد کمتر بپردازد، این موضوع میتواند در استدلال شما مهم باشد.
۴. مدارکی که ضمیمه میکنید
هرچه دادخواست شما شامل مدارک بیشتری باشد، سریعتر و با حاشیه کمتری جلو میرود. با توجه به نوع پرونده خود، خوب است این مدارک را ضمیمه کنید:
- گزارش پلیس یا کروکی تصادف
- رأی دادگاه یا گزارش نهایی کارشناسی که مقصر را مشخص کرده
- نظریه پزشکی قانونی
- مدارک درمانی کلیدی
- بیمهنامه شخص ثالث و مدارک بیمهگر
- مکاتبات و نامههای رد یا پرداخت ناقص از سوی بیمه
- کارت ملی و شناسنامه (برای احراز هویت)
۵. دادخواست را کجا ثبت کنیم؟
طبق قانون آیین دادرسی مدنی، شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست است و دادخواست باید روی برگ مخصوص و دارای مندرجات مشخص باشد. در عمل، ثبت دادخواست معمولاً از مسیر دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام میشود؛ این دفاتر تحت نظارت قوه قضاییه، دریافت و ارسال الکترونیکی دادخواستها را انجام میدهند.
نمونه دادخواست مطالبه خسارت از بیمه
متن زیر «قابل کپی» است، اما حتما قسمتهای داخل کروشه را با اطلاعات پرونده خودتان پر کنید:
ریاست محترم شعبه … دادگاه عمومی حقوقی شهرستان …
خواهان:
نام و نام خانوادگی: [ … ] – نام پدر: [ … ] – کد ملی: [ … ]
نشانی: [ … ] – شماره تماس: [ … ]
خوانده ردیف ۱ (بیمهگر):
شرکت بیمه [ … ] – شماره ثبت/شناسه ملی (در صورت دسترسی): [ … ]
نشانی شعبه/دفتر حقوقی: [ … ]
خوانده ردیف ۲ (مقصر):
نام و نام خانوادگی: [ … ] – کد ملی (در صورت دسترسی): [ … ]
نشانی: [ … ]
خواسته:
صدور حکم به محکومیت خواندگان به پرداخت دیه/ارش صدمات بدنی ناشی از حادثه مورخ [ … ] طبق نظریه پزشکی قانونی شماره [ … ]، به نرخ یومالاداء.
احتراماً به استحضار میرساند در تاریخ [ … ] در محدوده [ … ]، بر اثر حادثه رانندگی با مشخصات وسیله نقلیه [ … ]، اینجانب دچار آسیبهای بدنی شامل [ … ] شدم. وفق گزارش/نظریه [پلیس/کارشناس/مرجع قضایی]، خوانده ردیف ۲ به عنوان مقصر حادثه شناخته شده است.
با توجه به اینکه وسیله نقلیه مسبب حادثه دارای بیمهنامه شخص ثالث صادره از خوانده ردیف ۱ بوده و علیرغم پیگیریهای انجامشده، پرداخت دیه مطابق نظریه پزشکی قانونی به طور کامل انجام نشده/با تأخیر مواجه شده است، مستنداً به مقررات قانون بیمه اجباری (از جمله تکلیف به طرح دعوا علیه بیمهگر و مسبب حادثه در صورت نیاز) تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته را دارم.
سخن پایانی
دیه در بیمه شخص ثالث میتواند هزینههای سنگین جانی را پوشش دهد؛ چه برای زیاندیدگان، برای خود راننده مقصر. اگر میخواهید در زمان حادثه کمترین دردسر را داشته باشید، باید بیمهنامهای انتخاب کنید که تعهدات بدنی کافی، شرکت خوشسابقه در پرداخت خسارت و شرایط روشن داشته باشد. برای همین، پیشنهاد ما این است که در بیمهبازار وارد صفحه بیمه شخص ثالث شوید، شرکتها را از نظر قیمت و تعهدات مقایسه کنید و بیمهنامه مناسب را آنلاین بخرید یا تمدید کنید.