قانون تصادف با خودروی نامتعارف + نحوه محاسبه و قوانین پرداخت خسارت
ممکن است هنگامی که یک خودروی گران‌قیمت در خیابان می‌بینید، از خود بپرسید که «اگر یک پراید در تصادف با یک خودروی میلیاردی مقصر باشد، راننده چطور خسارت را پرداخت خواهد کرد؟». از همین حالا بدانید که در این صورت، نیاز نیست نگران راننده پراید باشید، زیرا قانون تصادف با خودروی نامتعارف تدبیری برای پرداخت خسارات خودروهای گران‌بها اندیشیده است.
منظور از خودروی نامتعارف یا خودروی لوکس چیست؟
قانونی که در تصادف با خودروهای گران‌قیمت از شما محافظت می‌کند، قانون جدید بیمه شخص ثالث، تبصره ۴ ماده ۸ است که ابتدا به تعریف خودروهای متعارف و نامتعارف می‌پردازد:
خودروی متعارف
اگر ارزش معاملاتی خودرو در زمان وقوع حادثه، برابر یا کمتر از ۵۰ درصد دیه کامل در ماه‌های حرام باشد (یعنی سقف تعهدات جانی)، خودروی متعارف محسوب می‌شود. از آن جا که قوه قضاییه هر سال نرخ دیه را تعیین می‌کند و عموما تغییر می‌دهد، بیمه مرکزی نیز هر ساله بر این اساس تعهدات مالی و جانی بیمه شخص ثالث را تعیین می‌کند. برای مثال، در سال ۱۴۰۳، قیمت خودروی متعارف ۸۰۰ میلیون تومان یا کمتر است. برای تعیین ارزش معاملاتی خودرو نیز لازم است به ارزیاب خسارت بیمه یا کارشناس رسمی دادگستری مراجعه کنید.
خودروی نامتعارف یا خودروی لوکس
از طرف دیگر، خودروی نامتعارف به خودرویی گفته می‌شود که بیشتر از ۵۰ درصد دیه کامل در ماه‌های حرام قیمت داشته باشد. یعنی در سال ۱۴۰۳، خودروهایی که قیمتی بیش از ۸۰۰ میلیون تومان دارند در دسته خودروهای نامتعارف یا لوکس قرار می‌گیرند.
قانون بیمه شخص ثالث برای خودروهای لوکس
در قانون جدیدی که در سال ۹۸ توسط شورای عالی بیمه برای بیمه شخص ثالث به تصویب رسید، می‌توانید اصلاحاتی که در دستورالعمل نحوه تعیین خسارت بیمه شخص ثالث اعمال شده‌اند را ببینید. طبق این قانون، خسارات خودروی نامتعارف یا لوکس تنها تا سقف گرانترین خودروی لوکس (یعنی مبلغی برابر ۵۰ درصد دیه کامل در ماه‌های حرام) پرداخت خواهد شد. برای مثال، در سال ۱۴۰۳، اگر خسارت وارده به خودروی نامتعارف ۹۰۰ میلیون تومان باشد، راننده مقصر مؤظف است ۸۰۰ میلیون تومان را از طریق بیمه شخص ثالث پرداخت کند. در این صورت، صاحب خودروی نامتعارف می‌تواند از بیمه بدنه خود برای پرداخت سایر خسارات استفاده کند.
محاسبه خسارت خودروی نامتعارف
اگر در تصادف با ماشین های نامتعارف، خسارت از سقف قیمت خودروی متعارف عبور نکند، میزان خسارت جزئی خودروی گران‌قیمت چگونه تعیین خواهد شد؟ طبق آخرین تغییرات قانون بیمه، خسارات وارده به قطعات نیز بر اساس گرانترین خودروی متعارف محاسبه خواهند شد. یعنی حتی اگر مقصر به آینه یک خودروی چند میلیارد تومانی آسیب بزند، بیمه شخص ثالث او تنها خسارتی معادل آینه گرانترین خودروی متعارف را به صاحب خودروی لوکس پرداخت خواهد کرد و جبران بقیه هزینه‌ها بر عهده صاحب آن خودرو خواهد بود.
در نظر داشته باشید که اگر خودروی نامتعارف قطعه‌ای داشته باشد که در گرانترین خودروی متعارف یافت نمی‌شود، قیمت قطعه‌ای مشابه ملاک خواهد بود. همچنین اگر بین قطعات انواع گرانترین خودروهای موجود اختلاف قیمت وجود داشته باشد، کارشناس بیمه وظیفه دارد گرانترین قطعه را ملاک قرار دهد.
محاسبه خسارت تصادف با خودروی نامتعارف بدون بیمه شخص ثالث
اگر راننده مقصر تحت پوشش بیمه شخص ثالث نباشد، خسارت بر اساس این فرمول محاسبه خواهد شد:
خسارت مالی وارده به خودروی نامتعارف * قیمت گرانترین خودروی متعارف / قیمت روز خودروی نامتعارف
شاید این فرمول کمی گیج کننده باشد، پس بیایید با یک مثال آن را ساده‌تر کنیم. فرض کنید که در سال ۱۴۰۳، یک خودروی معمولی با یک خودروی لوکس ۱ میلیارد تومانی تصادف کرده و مقصر است. بر اساس ارزیابی، میزان خسارت وارده را ۴۰ میلیون تومن تعیین شده است. در این صورت، میزان خسارت پرداختی توسط راننده مقصر این گونه تعیین خواهد شد:
40,000,000 x 800,000,000 / 1,000,000,000 = 32,000,000
در این مثال، با وجود ۴۰ میلیون تومان خسارت، تنها ۳۲ میلیون تومان از خسارت توسط مقصر به راننده زیان‌دیده پرداخت می‌شود و صاحب خودروی لوکس باید ۸ میلیون تومان باقی‌مانده را از جیب بپردازد.
پرداخت خسارت خودروی متعارف چگونه است؟
اگر راننده مقصر با یک خودروی متعارف تصادف کرده باشد، پرداخت خسارات به یکی از این دو صورت خواهد بود:
- در صورتی که خسارت از حداکثر تعهدات مالی بیمه شخص ثالث کمتر باشد، بیمه همه خسارات را جبران خواهد کرد.
- در صورتی که خسارت از حداکثر تعهدات مالی بیمه شخص ثالث فراتر رود، راننده مقصر باید خسارات را از جیب بپردازد.
در نظر داشته باشید که برخلاف تعهد خسارات جانی، تعهد مالی بیمه شخص ثالث، که نشان دهنده تعهدات بیمه‌گر برای جبران خسارات مالی است، توسط شما هنگام خرید بیمه تعیین می‌شود. شما می‌توانید سقف تعهدات مالی را بین ۲.۵ تا ۵۰ درصد دیه کامل در ماه‌های حرام تعیین کنید. یعنی در سال ۱۴۰۳، میزان تعهدات می‌تواند بین ۴۰ میلیون تا ۸۰۰ میلیون تومان باشد. هر چقدر سقف تعهدات بیشتری انتخاب کنید، حق بیمه شخص ثالث شما نیز بیشتر خواهد شد، اما از کامل بودن پوشش خسارات مطمئن می‌شوید.
خسارت افت قیمت خودروی نامتعارف
حالا که می‌دانیم جبران قسمت قابل توجهی ازخسارات خودروهای لوکس بر عهده صاحبان آن‌هاست، خوب است با شرایط افت قیمت این خودروها نیز آشنا شوید. هر خودروی صفری که در تصادف آسیب ببیند، افت قیمت شدیدی پیدا می‌کند و این می‌تواند به نگرانی‌های هزینه‌های تعمیر خودرو اضافه شود. خسارت افت قیمت خودروی نامتعارف در صورتی توسط بیمه شخص ثالث جبران خواهد شد که مجموعه خسارات مالی و افت قیمت از سقف تعهدات بیمه شخص ثالث فراتر نرود. البته صاحب خودروی نامتعارف می‌تواند از راننده مقصر به دلیل افت قیمت خودروی خود شکایت کند و خسارت پرداخت نشده را مستقیما از مقصر تصادف دریافت کند.
حکم دادگاه در تصادف خودرو نامتعارف چیست؟
اگر خسارت پرداخت شده از نظر صاحب خودروی لوکس عادلانه نباشد، راننده می‌تواند اعتراض خود را نسبت به نظر کارشناس بیمه به دادگاه ببرد و برای دریافت خسارت بیشتر و دریافت خسارت افت قیمت تلاش کند. البته از آن جا که استفاده از فرمول‌هایی که گفتیم کاملا مطابق قانون است، معمولا تلاش برای افزایش میزان خسارت دریافتی راه به جایی نمی‌برد، اما ممکن است امکان دریافت خسارت افت قیمت خودرو وجود داشته باشد.
با خودروهای لوکس چکار کنیم؟
در نهایت می‌توان گفت که اگر با یک خودروی لوکس تصادف کرده‌اید، نگران نباشید، زیرا طبق قوانین، خساراتی که باید پرداخت کنید به سقف ۵۰% دیه کامل ماه‌های حرام محدود است و توسط بیمه شخص ثالث پرداخت خواهد شد. اگر صاحب یک خودروی لوکس هستید و دغدغه جبران هزینه‌های تصادفات را دارید، می‌توانید با خرید بیمه بدنه، همه خسارات وارده به خودروی خود را جبران کنید، چه مقصر حادثه باشید و چه نباشید.