آیا دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی یکسان است؟
تصور کنید یکی از آشنایانتان در تصادف رانندگی آسیب دیده است. وقتی به بیمارستان می‌رسید، اولین سوالی که از شما می‌پرسند این است: فرد آسیب‌دیده زن است یا مرد؟ شاید این سوال در نگاه اول عجیب به نظر برسد، اما تا ۵، ۶ سال پیش همین سوال می‌توانست ارزش مالی جان یک فرد را در تصادف رانندگی تعیین کند. حالا که قوانین تغییر کرده‌اند و این موضوع فراتر از یک بحث قانونی ساده شده است، ممکن است این سوالات برایتان پیش می‌آید: آیا هنوز هم جنسیت نقشی موثر در تعیین دیه دارد؟ در چه شرایطی دیه زن و مرد برابر است؟
دیه از نظر فقهی و حقوقی به چه معناست؟
دیه در لغت به معنای خون‌بها است. از نگاه فقهی پولی است که برای جبران آسیب جسمی و جانی به فرد آسیب‌دیده یا بازماندگان (خانواده) او پرداخت میشود. از نظر حقوقی؛ دیه کیفر نقدی است که مجرم باید آن را بعد از تعیین مبلغ توسط دادگاه (رای نهایی دادگاه) بپردازد.
نکته: مبلغ دیه در ماه‌های حرام مثل رجب، محرم، ذی‌القعده یک سوم بیشتر از سایر ماه‌ها است.
مبلغ دیه چقدر است؟
دیه در بیمه شخص ثالث به دو بخش خسارت جانی ثالث و راننده تقسیم میشود. همانطور که می‌دانید نرخ دیه ثابت نیست و هر سال براساس شرایط اقتصادی تغییر می‌کند. در ادامه به شما می‌گوییم که نرخ دیه چقدر است.
- ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان معادل یک دیه کامل در ماه‌های حرام هزینه خسارت جانی شخص ثالث است؛
- ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان معادل دیه در ماه‌های عادی، خسارت جانی راننده مقصر در تصادفات رانندگی است؛
چه کسانی مشمول دریافت دیه هستند؟
- راننده آسیب‌دیده و تمام سرنشینان؛
- عابرپیاده؛
- سرنشینان و راننده مقصر تصادف رانندگی.
توجه؛ اگر راننده مقصر بر اثر تصادف رانندگی دچار آسیب جسمانی شود، شرکت بیمه دیه را به او پرداخت می‌کند؛ مگر در شرایطی که تعدد دیات رخ داده باشد.
قوانین جدید بیمه شخص ثالث درباره دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی
در ادامه به قوانینی اشاره میکنیم که دانستن آنها برای راننده مقصر و آسیب‌دیدگان بسیاری ضروری است. با شناخت این موارد می‌توانید به دیه زن و مرد در بیمه شخص ثالث پی‌ببرید. هم‌چنین می‌توانید دیه را از بیمه‌گر دریافت کنید و برای درمان یا رفع آسیب از آن استفاده کنید.
قانون بیمه شخص ثالث در خصوص رانندگان مجرم
اخیراً قوانین بیمه شخص ثالث دستخوش تغییرات زیادی شده است، به‌طوری که این روزها رانندگان نیز تحت پوشش این بیمه قرار می‌گیرند. اگر راننده در تصادف جان خود را از دست بدهد، خسارت براساس دیه در ماه‌های غیرحرام محاسبه و به بازماندگان او پرداخت میشود.
برابری دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی
دیگر مثل قبل دیه مردان آسیب‌دیده بیشتر از زنان نیست. براساس تبصره ۲ ماده ۴ قانون برابری دیه زن و مرد و بیمه شخص ثالث، دیه زیان دیدگان تصادفات رانندگی بدون توجه به جنسیت محاسبه و پرداخت میشود. بنابراین تفاوتی ندارد که فرد آسیب‌دیده زن باشد یا مرد، در هر صورت دیه برابری دریافت خواهید کرد.
پرداخت دیه افراد ثالث
براساس قانون جدید، تمام افراد ثالث آسیب‌دیده در تصادفات رانندگی مشمول دریافت دیه هستند. در نتیجه اگر فرد ثالث فوت کند یا براساس حادثه دچار نقص عضو شود، بیمه شخص ثالث مبلغ را می‌پردازد.
قانون پرداخت دیه برای رانندگان بدون گواهینامه
اگر گواهینامه ندارید و در تصادف رانندگی مقصر شناخته شدید، نگران پرداخت دیه نباشید؛ چراکه در ابتدا دیه به فرد آسیب‌دیده پرداخت میشود. سپس شما باید چند مرحله اداری انجام دهید تا بتوانید مبلغ دیه را قسطی پرداخت کنید. در نهایت شما باید این مبلغ را سر موعد زمانی به صندوق تامین خسارت بدنی بازگردانید.
قانون جدید برای پرداخت تعدد دیات
در گذشته اگر چندین نفر در یک تصادف رانندگی جان خود را از دست می‌دادند، بیمه تنها دیه یک نفر را پرداخت می‌کرد و پرداخت سایر دیه‌ها به عهده راننده مقصر بود. حالا با تغییرات جدید بیمه شخص ثالث، بیمه‌گر موظف است دیه تمام اشخاص ثالث آسیب‌دیده را به انضمام تمام دیات (زمانی پیش می‌اید که فرد بر اثر جراحت مشمول دریافت چندین دیه میشود) را پرداخت کند.
مثلا فرض کنید در یک تصادف رانندگی، فردی دچار آسیب جسمانی شده است. او هم قطع نخاع شده و هم نیاز به قطع عضو دارد. در این شرایط تعهد دیات پیش‌می‌آید. خوشبختانه بیمه شخص ثالث تعهد دیات را در سال ۱۴۰۳ پرداخت می‌کند و نیاز نیست شما نگران پرداخت هزینه‌های بالا باشید.
چه عواملی در تعیین مبلغ دیه تاثیرگذار است؟
عوامل مختلفی مثل میزان و نوع جراحت، ماه وقوع حادثه (حرام یا غیر حرام)، جنسیت فرد بر تعیین نرخ دیه تاثیرگذار هستند.
نحوه محاسبه دیه زن و مرد در سال 1403
همانطور که متوجه شدید نرخ دیه هر سال تغییر می‌کند و این تغییر توسط قوه قضائیه و بانک مرکزی اعلام میشود. شاید برایتان سوال شده باشد که چطور مبلغ خسارت در ماه‌های حرام و غیر حرام محاسبه و دریافت میشود. در ادامه این را به شما می‌گوییم.
- بعد از تصادف رانندگی، پزشک قانونی میزان خسارت واردشده به فرد را به قاضی دادگاه اعلام می‌کند؛
- دادگاه براساس نرخ دیه و میزان خسارت، مبلغ خسارت جانی را تعیین می‌کند؛
- اگر حادثه در ماه حرام اتفاق بیافتد، مبلغ دیه ۳/۱ ماه‌های غیرحرام افزایش پیدا می‌کند؛
- در غیر این صورت راننده باید میزان دیه در ماه‌های غیر حرام را به زیان‌دیده تصادفات رانندگی بپردازد.
توجه داشته باشید برای دریافت دیه باید حتما گواهی پزشکی را ارائه دهید. در غیر این صورت دادگاه نمی‌تواند رای عادلانه‌ای دهد.
نکته: توجه داشته باشید زمان وقوع حادثه تاثیری بر تعیین دیه ندارد.
جدول میزان دیه براساس جراحت
یکی از فاکتورهای موثر در تعیین دیه نوع جراحت واردشده به فرد آسیب‌دیده متفاوت است. در جدول زیر به نرخ دقیق دیه اشاره میکنیم.
|
آسیب جسمانی |
مبلغ دیه |
| شکستگی نازک و درشت استخوان پا | ۱۲۰ میلیون تومان |
| شکستگی بینی | ۱۲۰ میلیون تومان |
| شکستگی ترقوه | ۴۸ میلیون تومان |
| شکستگی جمجمه سر با شکستگی استخوان | ۱۲۰ میلیون تومان |
| زخم‌شدگی در حد حارصه (خراش پوست در حالتی که خون جاری نشود) | ۱۲ میلیون تومان |
| زخم‌شدگی در حد جراحت سطحی همراه با خون ریزی | ۲۴ میلیون تومان |
| دندان‌های پیشین که افتاده‌اند | ۶۰ میلیون تومان |
| افتادن دندان‌های پشتی | ۴۰ میلیون تومان |
| دیه یک دست | ۶۰۰ میلیون تومان |
| دیه یک پا | ۶۰۰ میلیون تومان |
| شکستگی دنده‌های اطراف قلب | ۳۰ میلیون تومان |
| خردشدگی استخوان بهبودیافته |
۱۲۰ میلیون تومان |
دیه زن و مرد چقدر است؟
به صورت کلی دیه زن و مرد در سال ۱۴۰۳ با هم یکسان نیست؛ یعنی دیه زن نصف دیه مرد در نظر گرفته میشود. یعنی میزان دیه زن در ماه‌های حرام و غیر حرام به ترتیب ۸۰۰ میلیون و ۶۰۰ میلیون تومان است. ولی دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی با هم یکسان است. امسال دیه برای ماه‌های حرام و غیر حرام به ترتیب ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. اگر به هر دلیل راننده مقصر از صحنه تصادف متواری شود، صندوق تامین خسارات بدنی دیه را به جای راننده مقصر به آسیب‌دیدگان پرداخت می‌کند.
مقایسه دیه زن و مرد در بیمه شخص ثالث
دیه زن و مرد در سال ۱۴۰۳ برابر در نظر گرفته شده است. در جدول زیر به جزئیات بیشتر اشاره میکنیم.
| مقایسه‌ای بین نرخ دیه کامل در سال ۱۴۰۳ و ۱۴۰۲ | |||
| ماه | سال ۱۴۰۲ | سال ۱۴۰۳ | درصد افزایش |
| ماه عادی | ۹۰۰ میلیون تومان | ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان | ۳۳ |
| ماه حرام | ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان | ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان | ۳۳ |
شاید برایتان این سوال پیش‌آمد باشد که منظور از ماه‌های حرام چیست؟ در لیست زیر ماه‌های حرام را با تاریخ دقیق مشخص کردیم.
- ذی‌العقده از ۲۱ اردیبهشت شروع میشود تا ۱۸ خرداد ادامه دارد؛
- ذی‌الحجه از ۱۰ خرداد تا ۱۶ تیر ماه است؛
- ماه محرم از ۱۷ تیر ماه تا ۱۵ مرداد ماه است؛
- ماه رجب از ۱۳ دی آغاز و تا ۱۱ بهمن ماه ادامه پیدا می‌کند.
چه مدت طول می‌کشد تا دیه پرداخت شود؟
معمولا بعد از تصادف، جلسه دادگاه برگزار میشود. مدت دریافت دیه ۱۵ روز بعد از جلسه نهایی دادگاه است؛ اما در اکثر مواقع ۲ ماه تا ۱ سال طول می‌کشد تا شرکت بیمه مبلغ دیه زیان دیدگان تصادفات رانندگی را پرداخت کند. توجه داشته باشید عمدی بودن یا نبودن تصادف روی مدت پرداخت دیه تاثیرگذار است.
| نوع تصادف | زمان پرداخت دیه |
| عمدی | بعد از گذشت ۱ سال از زمان حادثه |
| غیرعمدی | پرداخت نصف دیه در هر سال توسط راننده مجرم (در مدت ۲ سال) |
| شبه عمد | پرداخت یک سوم دیه طی ۳ سال توسط فرد |
| طبق توافق طرفین | ۱ سال از تاریخ توافق طرفین |
مدارک مورد نیاز برای دریافت دیه از بیمه‌گر
شما باید برای دریافت دیه به شرکت بیمه مراجعه کنید. مسئولین برای تشکیل پرونده از شما مدارک می‌خواهند. این مدارک شامل موارد زیر هستند. آنها را ارائه دهید تا بتوانید دیه را دریافت کنید.
- اصل بیمه‌نامه به همراه یک نسخه کپی از آن؛
- اصل و کپی گواهینامه رانندگی؛
- کارت مشخصات خودرو؛
- کروکی تصادف به همراه امضا و مهر پلیس.
چگونه بیمه شخص ثالث برای دریافت دیه را خریداری کنیم؟
سامانه بیمه بازار امکان خرید بیمه شخص ثالث را برای کلیه رانندگان فراهم کرده است. شما می‌توانید با وارد کردن اطلاعات، بدون نیاز به مراجعه حضوری به شعب بیمه، بیمه موردنظر خود را انتخاب و خریداری کنید. اگر در روند انتخاب یا خرید بیمه با مشکل روبه‌رو شدید، می‌توانید از تجربه و راهنمایی متخصصان بیمه استفاده کنید.
سخن آخر
چند وقتی است قوانین بیمه شخص ثالث تغییر کرده است. یکی از قوانینی که دستخوش تغییرات شده است، برابری دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی است. امسال در تعیین دیه جنسیت نقشی ندارد. از این رو دیه تمام افراد با هم یکسان است. باز هم یادآوری میکنیم دیه زن و مرد فقط در تصادف رانندگی یکسان است و در سایر موارد مطابق اسلام، دیه زن نصف مرد در نظر گرفته میشود.
سوالات متداول
آیا همیشه دیه زن و مرد برابر است؟
خیر؛ اگر فرد آسیب‌دیده در اثر وقوع تصادف رانندگی فوت کند یا دچار نقص عضو شود، بیمه شخص ثالث دیه را بدون در نظر گرفتن جنسیت پرداخت می‌کند. در نتیجه دیه زن در تصادفات با مرد یکسان است. در غیر این صورت دیه زن نصف مرد در نظر گرفته میشود.
دیه فرزند به چه کسی تعلق می‌گیرد؟
اگر فرد متاهل است، ۸/۱ به همسر، ۶/۱ به پدر و مادر و باقی هزینه دیه به فرزندان وی تعلق می‌گیرد. اگر دارای فرزند نباشد، ۴/۱ به همسر و باقی دیه به والدین او داده میشود. اگر هم فرزند مجرد است، ۳/۱ دیه متعلق به مادر و ۳/۲ آن به پدر داده میشود.
آیا دیه برای تمام آسیب‌های جسمانی یکسان است؟
خیر؛ با توجه به شدت جراحت، مبلغ دیه تفاوت پیدا می‌کند. به عنوان مثال اگر عضوی مثل گوش به صورت کامل آسیب ببیند، دیه کامل در نظر گرفته میشود. در حالی که اگر جراحت باشد، مبلغ دیه کمتر است.
دیه زیان دیدگان تصادفات رانندگی بر چه اساسی تعیین میشود؟
هر سال نرخ دیه براساس تورم افزایش پیدا می‌کند. مبلغ دیه زیان‌دیدگان تصادفات رانندگی در سال‌های قبل براساس جنسیت و زمان وقوع حادثه تعیین می‌شد. در حال حاضر مبلغ دیه براساس زمان وقوع حادثه (ماه حرام و غیر حرام) مشخص میشود و جنسیت در تعیین دیه نقشی ندارد.
ارش و دیه چه تفاوتی با هم دارند؟
ارش به دیه‌ای گفته میشود که در شرع تعیین نشده و دادگاه مبلغ آن را براساس عواملی مثل میزان خسارت، نوع جنایت و … تعیین می‌کند؛ درحالی که نرخ دیه هر سال توسط قوه قضائیه مطابق شرایط اقتصادی تعیین میشود و به عنوان خسارت از راننده مقصر در تصادفات رانندگی گرفته میشود.
آیا دیه جنین در تصادفات رانندگی همچون مادر باید پرداخت شود؟
بله؛ دیه جنین براساس سن و شرایط او تعیین و دریافت میشود. به‌عنوان مثال دیه جنین ۶ ماهه همانند انسان کامل در ماه‌های غیر حرام ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است
آیا بیمه شخص ثالث دیه را بدون دریافت بیمه‌نامه پرداخت می‌کند؟
خیر؛ داشتن بیمه شخص ثالث برای دریافت دیه الزامی است. در غیر این صورت راننده مقصر باید کل دیه کامل را به صورت کامل پرداخت کند. اگر بیمه شخص ثالث ندارید، پیشنهاد میکنیم آن را از بیمه بازار تهیه کنید. اینطوری می‌توانید جلوی پرداخت خسارت را بگیرید.