بیمه مهندسی چیست؟ بررسی پوشش‌ها و انواع بیمه مهندسی

آشنایی با بیمه‌های دوره بهره‌برداری (Operation)

بیمه تجهیزات و ماشین‌آلات پیمانکاران (CPM) بیمه مهندسی:

این بیمه مخصوص ماشین‌آلات سنگین پیمانکاری که در پروژه‌ها استفاده می‌شوند مانند بیل مکانیکی، لودر، جرثقیل و … بوده و مناسب شرکت‌های راه‌سازی و عمرانی، معادن روباز، پروژه‌های خاک‌برداری و گودبرداری و شرکت‌های اجاره‌دهنده ماشین‌آلات سنگین است.

خسارات تحت پوشش بیمه تجهیزات و ماشین‌آلات پیمانکاران عبارتند از:

• تصادف، واژگونی، سقوط
• آتش‌سوزی، انفجار و وقوع بلایای طبیعی
• سرقت
• برخورد با اجسام خارجی
• خسارت حین کار یا توقف

خساراتی که تحت پوشش بیمه تجهیزات و ماشین‌آلات پیمانکاران نیستند عبارتند از:

• خرابی ناشی از نقص فنی داخلی (باید MB داشته باشد)
• فرسودگی عادی
• اضافه‌بار مداوم
• خسارت به لاستیک‌ها (مگر با خرید پوشش اضافی)
• سهل‌انگاری فاحش اپراتور

بیمه خطرات سازه‌های تکمیل‌شده ساختمانی (CECR) بیمه مهندسی:

برای ساختمان‌ها و سازه‌هایی که ساخت آن‌ها به پایان رسیده و وارد دوره بهره‌برداری شده‌اند. مانند: ساختمان‌های تجاری و اداری بزرگ، مراکز خرید و برج‌ها، بیمارستان‌ها و هتل‌ها و سازه‌هایی که CAR آن‌ها پایان یافته است.

خسارات تحت پوشش بیمه خطرات سازه‌های تکمیل‌شده ساختمانی عبارتند از:

• آتش‌سوزی، انفجار
• زلزله، سیل، طوفان
• ریزش و نشست غیرمنتظره
• برخورد وسایل نقلیه
• خسارات فیزیکی ناگهانی به سازه

خساراتی که تحت پوشش بیمه خطرات سازه‌های تکمیل‌شده ساختمانی نیستند عبارتند از:

• عیوب پنهان سازه‌ای (نیاز به LDB)
• فرسودگی تدریجی
• ترک‌های غیرسازه‌ای
• خسارت ناشی از تغییر کاربری بدون اعلام
• جنگ و بلایای سیاسی

بیمه شکست ماشین‌آلات (MB – Machinery Breakdown) بیمه مهندسی:

ماشین‌آلات صنعتی فعال در زمان بهره‌برداری را در برابر خرابی‌های داخلی و فنی پوشش می‌دهد. این بیمه مناسب کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی، صنایع فولاد، سیمان، غذایی، دارویی، نیروگاه‌ها و هر واحدی که توقف ماشین‌آلات در آن خسارت‌زا است، می‌باشد.

خسارات تحت پوشش بیمه شکست ماشین‌آلات عبارتند از:

• شکست مکانیکی یا الکتریکی
• خطای اپراتور
• نقص طراحی یا ساخت (غیرعمدی)
• افزایش فشار، لرزش، گرم‌شدگی
• ترکیدن قطعات، قفل‌کردن ناگهانی دستگاه

خساراتی که تحت پوشش بیمه شکست ماشین‌آلات نیستند عبارتند از:

• استهلاک طبیعی
• خرابی‌های جزئی بدون توقف عملکرد
• قطعات مصرفی (فیلتر، تسمه، روغن)
• اضافه‌بار عمدی
• عدم انجام سرویس و نگهداری

بیمه عدم‌النفع ناشی از شکست ماشین‌آلات (MLOP) بیمه مهندسی:

این بیمه تکمیل‌کننده بیمه MB بوده و زیان مالی ناشی از توقف تولید را جبران می‌کند و برای کارخانه‌های پیوسته (Continuous Process)، صنایع با سود روزانه بالا و واحدهایی با وابستگی شدید به یک ماشین کلیدی ضروری است.

خسارات تحت پوشش بیمه عدم‌النفع ناشی از شکست ماشین‌آلات عبارتند از:

• کاهش سود یا درآمد
• هزینه‌های ثابت در دوران توقف
• هزینه‌های اضافی برای ادامه فعالیت
• وقفه در تولید ناشی از خسارت تحت پوشش MB

خساراتی که تحت پوشش بیمه عدم‌النفع ناشی از شکست ماشین‌آلات نیستند عبارتند از:

• توقف بدون خسارت فیزیکی
• تأخیر در تأمین قطعات یدکی
• خسارت‌های خارج از تعهد MB
• کاهش تقاضای بازار
• اعتصاب کارکنان

بیمه تجهیزات الکترونیک (EE – Electronic Equipment) بیمه مهندسی:

مخصوص تجهیزات حساس الکترونیکی مانند سرورها، سیستم‌های IT، تجهیزات پزشکی، مخابراتی و کنترلی بوده و برای پروژه‌های مراکز داده (Data Center)، بیمارستان‌ها، مراکز تصویربرداری، بانک‌ها، شرکت‌های IT، سیستم‌های کنترلی و اتوماسیون صنعت ضروری است.

خسارات تحت پوشش بیمه تجهیزات الکترونیک عبارتند از:

• نوسان یا قطع برق
• آتش‌سوزی و صاعقه
• نفوذ آب و رطوبت
• خطای انسانی
• نقص فنی و الکترونیکی
• سرقت تجهیزات
• هزینه بازیابی داده‌ها (در صورت خرید پوشش)

خساراتی که تحت پوشش بیمه تجهیزات الکترونیک نیستند عبارتند از:

• استهلاک تدریجی
• ویروس‌های نرم‌افزاری (مگر با پوشش خاص)
• نقص برنامه‌نویسی
• کاهش کارایی بدون خرابی فیزیکی
• خطای طراحی سیستم

بیمه فساد کالا در سردخانه (DOS – Deterioration of Stock) بیمه مهندسی:

برای کالاهای نگهداری‌شده در سردخانه‌ها که در اثر خرابی سیستم سرمایش فاسد می‌شوند. مناسب برای سردخانه‌های مواد غذایی، شرکت‌های پخش دارو و واکسن، انبارهای زنجیره تأمین سرد، صنایع لبنی، گوشتی و پروتئینی و … است.

خسارات تحت پوشش بیمه فساد کالا در سردخانه عبارتند از:

• فساد یا افت کیفیت کالا
• ناشی از قطع برق
• خرابی کمپرسور یا سیستم برودتی
• نقص فنی ماشین‌آلات سردخانه
• ازکارافتادگی سیستم کنترل دما

خساراتی که تحت پوشش بیمه فساد کالا در سردخانه نیستند عبارتند از:

• فساد ناشی از بسته‌بندی نامناسب
• نگهداری خارج از محدوده دمای مجاز
• تأخیر در فروش
• قطع برق برنامه‌ریزی‌شده
• عدم سرویس سیستم سرمایش

بیمه عیوب اساسی و پنهان ساختمان (LDB – Latent Defects Insurance) بیمه مهندسی:

مربوط به عیوب اساسی و پنهان ساختمانی که بعد از تحویل و بهره‌برداری آشکار می‌شوند (معمولا تا ۱۰ سال). این نوع بیمه برای پروژه‌های انبوه‌سازی، ساختمان‌های لوکس و بلندمرتبه، پروژه‌های فروش واحد پس از ساخت و طرح‌های مشارکت در ساخت مناسب است.

خسارات تحت پوشش بیمه عیوب اساسی و پنهان ساختمان عبارتند از:

• نقص‌های اساسی سازه‌ای
• ضعف در فونداسیون، اسکلت یا سقف
• ریزش یا ترک‌های جدی سازه‌ای
• خسارت ناشی از خطای طراحی، محاسبات یا اجرا
• هزینه تعمیر یا بازسازی اساسی

خساراتی که تحت پوشش بیمه عیوب اساسی و پنهان ساختمان نیستند عبارتند از:

• عیوب ظاهری و غیرسازه‌ای
• ترک‌های سطحی و تزئینی
• نگهداری نامناسب مالک
• تغییرات غیرمجاز سازه
• فرسودگی طبیعی در بلندمدت

عوامل موثر بر محاسبه حق بیمه مهندسی

همانطور که قبلا گفتیم، در بیمه مهندسی انواع ریسک‌ها به صورت دقیق محاسبه می‌شود. به همین دلیل نیز تعیین نرخ در این بیمه‌نامه تابعی از متغیرهای متعدد است.

• ارزیابی ریسک: بررسی دفترچه محاسبات و نقشه‌های اجرایی توسط کارشناسان بیمه؛
• ارزش پروژه: شامل کل سرمایه‌ی درگیر مانند مصالح، دستمزد، تجهیزات و …؛
• مدت پیمان: طول دوره ساخت و دوره نگهداری (تحویل موقت)؛
• موقعیت جغرافیایی: نزدیکی به رودخانه، گسل یا مناطق پرتردد شهری؛
• سوابق پیمانکار: تجربه و توان فنی مجری پروژه در مدیریت بحران؛
• کلوزهای درخواستی: پوشش‌های اضافی مانند تخلیه ضایعات یا هزینه‌های کار در شب.