نکات ضروری رانندگی در زمستان
رانندگی در فصل زمستان را می‌توان چالشی‌ترین نوع رانندگی دانست؛ دید محدود، لغزنده بودن جاده‌ها و نیاز داشتن به تجهیزات و امکانات خاص، بر مشکلات معمول رانندگی در ایران می‌افزاید. اما هر خودرویی که داشته باشید، با رعایت کردن یک سری نکات ضروری رانندگی در زمستان، می‌توانید امن‌تر رانندگی کنید. در این مطلب بیمه‌بازار به مواردی می‌پردازیم که برای جاده‌های زمستانی ضروری‌اند.
نکات ضروری رانندگی در زمستان پیش از سفر
اصولا باید پیش از استارت زدن ماشین، مواردی را چک کنید؛ آمپرهای مختلف، وضعیت باد تایرها، بنزین و موارد دیگر؛ اگر مسیر طولانی است، این چک کردن‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند و اگر هم قصد شروع سفری زمستانی را دارید، نه تنها این چک کردن‌ها حیاتی است، بلکه باید موارد دیگری هم به آن اضافه کنید.
چک لیست داشته باشید
یک چک لیست تهیه کنید و تمام مواردی که نیاز به بررسی دارند، در آن یادداشت کنید. این چک لیست را به چند قسمت تقسیم کنید تا بررسی بهتر و کارآمدتری از موارد داشته باشید. بخشی از این چک لیست را به موتور خودرو و مواردی که باید چک شوند، اختصاص دهید. این موارد در ادامه فهرست شده‌اند؛
چک لیست موتور
روغن موتور: این مورد البته مختص زمستان نیست و باید در هر شرایطی حواس‌تان به روغن موتور باشد. اگر سطح روغن موتور پایین‌تر از حد مجاز باشد، باید مقداری روغن موتور اضافه کنید. البته باید در فواصل مشخصی که با توجه خودرو و نوع روغن تعیین می‌شوند، برای این کار اقدام کنید. برای فصل زمستان بهتر است که از روغنی با ویسکوزیته بالا استفاده کنید. روغن موتور با ویسکوزیته بالا در هوای سرد غلیظ‌تر است و می‌تواند به خوبی قطعات موتور را روانکاری کند.
فیلتر روغن موتور: فیلتر روغن ذرات و آلودگی‌های موجود در روغن موتور را فیلتر می‌کند. در هوای سرد این ذرات و آلودگی‌ها می‌توانند به قطعات موتور آسیب بیشتری برسانند.
ضد یخ: یکی از اولین تمهیدات برای سفر زمستانی، ضد یخ است؛ همانطور که از اسمش پیداست، این ماده مانع یخ زدن آب در موتور می‌شود. ضد یخ معمولاً از ترکیب آب و اتیلن گلیکول تشکیل شده است. اتیلن گلیکول یک مایع شیمیایی است که نقطه انجماد آن پایین‌تر از آب است و با شدن به آب، نقطه انجماد محلول افزایش می‌یابد و از یخ‌زدگی آن جلوگیری می‌شود.رنگ ضد یخ نشان‌دهنده نوع آن و میزان غلظت اتیلن گلیکول در آن است.
- سبز: این نوع ضد یخ برای اکثر خودروها مناسب است.
- قرمز: ضد یخ رمز رنگ برای خودروهایی که از آلیاژ آلومینیوم در سیستم خنک‌کننده خود استفاده می‌کنند، گزینه مناسبی است.
نارنجی: این نوع ضد یخ هم مختص خودروهایی است که در دماهای بسیار پایین کار می‌کنند.
نکات زیر را هم در استفاده از ضد یخ در ذهن داشته باشید؛
- همیشه از ضد یخی استفاده کنید که با مشخصات خودروی شما مطابقت داشته باشد.
- ضد یخ را به طور منظم چک کنید و در صورت نیاز، آن را تعویض کنید.
- هرگز از آب مقطر به تنهایی برای پر کردن سیستم خنک کننده خودرو استفاده نکنید.
روغن ترمز: ترمزها حیاتی‌ترین بخش امنیت خودرو هستند. حتما پیش از مسافرت‌های طولانی و به خصوص سفر در زمستان، روغن ترمز خودرو را چک کنید.
بنزین: حتما پیش از شروع سفر، باک بنزین خودرو را به طور کامل پر کنید. ممکن است در راهبندان گرفتار شوید یا امکان بنزین زدن در مراکز رفاهی و پمپ بنزین‌ها را پیدا نکنید.
چک لیست گرمایش
بخاری و سیستم گرم کننده: حتما بررسی کنید که بخاری خودرو به خوبی کار می‌کند و سیستم تنظیم گرمای آن در وضعیت خوبی قرار دارد. همچنین نباید هیچ بوی نامطبوعی مثل بوی روغن یا دود از آن به مشام برسد. اگر چنین بود، حتما پیش از شروع سفر مشکلات آن را رفع کنید.
تهویه مطبوع: معمولا در سرما شیشه‌های خودرو بالاست. در این شرایط سیستم تهویه خودرو، عمل گردش هوا را انجام می‌دهد. اگر این سیستم تهویه با مشکل روبرو است، حتما باید توسط یک متخصص بازبینی و در صورت لزوم تعمیر شود. همچنین تهویه مطبوع مانع بخار گرفتن شیشه‌های می‌شود.
گرمکن شیشه‌ها: تمام خودروها مجهز به گرمکن شیشه عقب هستند. برخی از مدل‌های جدیدتر شاید این سیستم را برای تمام شیشه‌های خودرو داشته باشند. حتما از کارکرد درست و بی‌نقص آن مطمئن شوید.
چک لیستِ دید
برف پاکن‌ها: در شرایط برف و باران دید شما به شدت کاهش می‌یابد. در این شرایط برف پاکن‌ها جزئی حیاتی هستند. مطمئن شوید که آنها رد وضعیت خوبی قرار دارند و خوردگی یا نقصی در عملکرد آنها وجود ندارد. منبع آب برف پاکن را هم پر کنید و کمی مایع شیشه‌شوی برای شستشوی بهتر و الکل برای جلوگیری از یخ زدگی آب به آن اضافه کنید.
چراغ‌ها: اگر چراغهای ضعیف هستند یا مشکل دیگری در آنها وجود دارد، حتما پیش از حرکت آنها رفع کنید. چک کنید و ببینید که آیا همه چراغ‌ها (راهنماها،مه‌شکن‌ها و نور بالا و نور پایین) به درستی کار می‌کنند و نور یکنواخت و دقیقی ساطع می‌کنند یا خیر.
شیشه‌ها: مطمئن شوید که هیچ تَرک یا شکستگی در هیچکدام از شیشه‌ها وجود ندارد. اگر بیش از اندازه کثیف یا کدر شده‌اند، حتما نسبت به تمیز کردن یا تعویض شیشه در صورت لزوم اقدام کنید. همچنین از عمکرد بهینه شیشه بالابرها (چه برقی و چه دستی) اطمینان حاصل کنید.
آینه‌ها: اگر آینه‌ها تنظیم نمی‌شوند یا ایرادی در آنها وجود دارد، باید پیش از حرکت نسبت به رفع آنها اقدام کنید. اگر آینه‌های کناری خودروی شما مجهز به گرمکن هم هستند، بررسی کنید و ببینید به درستی کار می‌کنند یا نه.
چک لیست چرخ‌ها
لاستیک‌های مناسب: برای رانندگی در برف و زمستان، لاستیک‌های برفی بهترین گزینه هستند و کارآیی بسیار بالاتری نسبت به لاستیک‌های معمولی که اصطلاحا لاستیک‌های چهارفصل نامیده می‌شوند، دارند. لاستیک‌های زمستانی از نظر ترکیب لاستیک، آج و طراحی با لاستیک‌های تابستانی متفاوت هستند. این لاستیک‌ها نرم‌تر هستند که در هوای سرد سفت نمی‌شود.
لاستیک‌های زمستانی از موادی ترکیب شده‌اند که در دماهای پایین انعطاف‌پذیری بیشتر و چسبندگی بهتری را فراهم می‌کنند. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که لاستیک‌های زمستانی در دماهای سرد، همچون زیر صفر، همچنان عملکرد قابل اطمینانی داشته باشند. آج آنها نیز عمیق‌تر است و به گونه‌ای طرحی شده که می‌تواند آب و برف را از زیر خودرو به بیرون ببرد.
انواع مختلفی از لاستیک‌های زمستانی وجود دارد، از جمله:
- لاستیک‌های یخ شکن میخ دار: این لاستیک‌ها دارای میخ‌هایی هستند که به آنها کمک می‌کند تا بر روی یخ و برف محکم بمانند.
- لاستیک گل برفی: این لاستیک‌ها شبیه لاستیک‌های یخ شکن میخ دار هستند، اما به جای میخ، دارای شیارهای تیز هستند.
- لاستیک عملکردی زمستانه: این لاستیک‌ها ترکیبی از لاستیک‌های یخ شکن و لاستیک‌های گل برفی هستند.
زنجیر چرخ: اگر به هر دلیلی نتوانستید از لاستیک‌های زمستانی مناسب استفاده کنید، بهترین جایگزین برای آنها زنجیر چرخ است. این زنجیر به دور لاستیک‌های جلو یا عقب (بسته به این که خودرو دیفرانسیل جلو یا دیفرانسیل عقب باشد) بسته می‌شود. این زنجیرها به خودرو کمک می‌کنند تا در شرایطی که سطح جاده با برف یا یخ پوشیده شده است، کنترل بهتری داشته باشد و از لغزش و ناپایداری جلوگیری کند.
نکات استفاده از زنجیر چرخ
چند نکته مهم که در استفاده از این زنجیر باید رعایت کنید:
- انتخاب زنجیر مناسب: حتماً از زنجیرهای مناسب برای اندازه چرخ‌های خودروتان استفاده کنید.
- تمرین: پیش از اینکه عازم سفر زمستانی شوید، نحوه بستن درست زنجیر چرخ را تمرین کنید و بر اساس دستورالعمل‌ها آن را ببندید.
- آزمایش کردن عملکرد زنجیرها: پس از نصب زنجیرها، چند متر با خودرو حرکت کنید تا مطمئن شوید که زنجیرها به درستی نصب شده و عملکرد صحیحی دارند.
- بررسی زنجیرها: حتما پیش از استفاده از زنجیر از سالم بودن نداشتن و زنگ زدگی و شکستگی اطمینان حاصل کنید.
- مراقبت و نگهداری: پس از استفاده، زنجیرها را با آب بشویید و خشک کنید تا از زنگ زدگی و خوردگی آنها جلوگیری کنید.
چک لیست سیستم برق خودرو
باتری: از سلامت باتری خودرو مطمئن شوید. ابتدا، بررسی کنید که آیا باتری خود با شارژ کافی برخوردار است یا خیر. دمای پایین می‌تواند کارایی باتری را کاهش دهد. باتری‌های ضعیف ممکن است در شرایط سرد به سرعت تخلیه شوند. اگر باتری ضعیف است، می‌توانید با ابزارهای مربوطه یا با استفاده از خدمات یک مکانیک خودرو، میزان شارژ باتری را بررسی کنید. در صورت نیاز، باتری را شارژ کنید یا در صورت فرسودگی زیاد، آن را تعویض کنید. در کل پیش از سفر در زمستان، اطمینان حاصل کنید که تمام اتصالات باتری به درستی محکم شده‌اند و سطح الکترولیت در داخل باتری مناسب است.
سیستم الکتریکی: پیش از این چراغ‌ها و بخش‌های مختلف برقی خودرو را بررسی کریدم؛ اما برای تاکید بیشتر و اطمینان بالاتر، موارد زیر را دز ذهن داشته باشید؛
- چک کردن نورها (نورهای جلو، نورهای ترمز، چراغهای عقب و …) برای اطمینان از کارکرد صحیح آنها در شرایط کم نوری زمستان.
- بررسی سیستم گرمایشی و کارکرد فن‌های خنک‌کننده و دماسنج خودرو برای اطمینان از عملکرد صحیح آنها.
- بررسی سیستم پنجره‌ها و قفل‌ها به منظور اطمینان از کارکرد صحیح و عملیاتی بودن آنها در شرایط سرد.
چک لیست سیستم تعلیق خودرو
سیستم تعلیق خودرو یکی از عناصر مهم و اساسی در عملکرد خودرو در شرایط سرد و زمستانی است. در فصل زمستان، شرایط جاده‌ها به دلیل وجود برف، یخ و سطح آسیب‌پذیرتر می‌شود. به همین دلیل، سیستم تعلیق خودرو باید به خوبی کار کند تا بتوانید بهترین عملکرد و کنترل را در برابر شرایط سخت زمستانی داشته باشید. موارد زیر را در رابطه با سیستم تعلیق خودرو بررسی کنید؛
- وضعیت قطعات سیستم تعلیق
- فشار باد لاستیک‌ها
- سیستم تعلیق هوشمند (اگر خودرو به آن مجهز است)
- نشتی‌ها و آسیب‌ها
- لوازم یدکی مورد نیاز در صورت امکان
چک لیست مدارک و لوازم
مدارک خودرو: مدارک خودرو را به همراه خود داشته باشید و از اعتبار داشتن آنها اطمینان حاصل کنید؛ مدارکی مثل گواهینامه، کارت خودرو و البته بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه خودرو. فراموش نکنید قبل از سفر از انقضای بیمه خود اطمینان حاصل نمایید و در صورت نیاز اقداماتی مانند تمدید بیمه و تمدید گواهینامه را انجام دهید در در طول سفر درچار مشکل نشوید.
کیسه شن یا نمک: شاید برای‌تان سوال باشد که چرا باید کیسه شن یا نمک در خودرو داشت. در صورتی که در برف گیر کردید و اکان خروج از آن را نداشتید، می‌توانید با ریختن نمک یا شن زیر چرخ‌ها و مسیر روبروی آنها، برف‌ها را آب کرده و خودرو را به حرکت دربیاورید. همچنین اگر خودروی شما دیفرانسیل عقب است، داشتن این کیسه‌ها باعث سنگین‌تر شدن عقب خودرو و چسبندگی بیشتر روی سطح جاده می‌شود و از سر خوردن و لغزندگی آن جلوگیری می شود.
دستکش، طناب و چراغ قوه: داشتن دستکش مناسب زمستان که ضدآب هم باشد، باعث می‌شود که راحت‌تر و امن تر زنجیر چرخ را ببنیدید. همچنین اگر مجبور شدید که از ماشین پیاده شوید و اقدام به پاک کردن شیشه‌ها یا موارد دیگر کنید، از این که دستکش به همراه دارید، خوشحال خواهید شد. طناب هم برای مواردی که نیاز به بکسل کردن خودرو دارید، بسیار مفید خواهد بود. کارکرد چراغ قوه هم که مشخص است.
جعبه کمک‌های اولیه: این مورد تنها به جاده‌های زمستانی محدود نمی‌شود، اما در زمستان ممکن است بیشتر به آن نیاز داشته باشید. در این جعبه داروهای مورد نیاز خود، لوازم پانسمان، تجهیزات ضروری برای سرما و مواردی از این دست را قرار دهید.
گرمایش اضافی: حتما چند پتوی مسافرتی و نیز لباس گرم و دستکش اضافی نیز همراه داشته باشید. همچنین تجهیزات لازم برای دوشن کردن آتش مثل کبریت، فندک و الکل یا ژل آتش زنه را با رعایت موارد احتیاطی در خودرو قرار دهید
مواد غذایی: نوشیدنی‌های گرم، بطری آب و مواد مغذی مثل آجیل، شیرینی، شکلات کنسرو که باعث ایجاد گرما و انرژی می‌شوند، در خودرو داشته باشید.
چک لیست اطلاعات
پیش از سفر وضعیت جاده را بررسی کنید و از شرایط بارش یا دما مطلع باشید. می‌توانید با جستجو در اینترنت یا تماس با شماره ۱۴۱ از وضعیت راه‌ها اظلاع پیدا کنید. همچنین بهتر است شماره تلفن‌های ضروری مثل آتش‌نشانی، اورژانس، پلیس و همچنین امداد خودرو را داشته باشید.
نکات ضروری هنگام رانندگی
به مهمترین قسمت می‌رسیم؛ جاده‌های برفی، بارانی و یخبندان جایی است که تمام مهارت‌های رانندگی شما به چالش کشیده خواهند شد. برای رانندگی ایمن‌تر در زمستان موارد زیر را در همگام رانندگی رعایت کنید؛
- سرعت خود را کاهش دهید؛ در جاده های برفی یا یخی، فاصله توقف خودروی شما به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. بنابراین، مهم است که سرعت خود را کم کنید تا زمان بیشتری برای توقف داشته باشید.
- فاصله خود را با خودروی جلویی خود بیشتر کنید؛ در جاده‌های برفی یا یخی، فاصله‌ای که باید بین خودروی شما و خودروی جلویی خود حفظ کنید، بیشتر از حالت عادی است. این به شما زمان بیشتری می‌دهد تا در صورت نیاز واکنش بهتری نشان دهید.
- از ترمز کردن ناگهانی خودداری کنید؛ ترمز کردن ناگهانی می‌تواند باعث شود که خودروی شما سر بخورد. در عوض، به آرامی ترمز کنید و از ترمزهای خود به صورت مکرر استفاده کنید.
- از تغییر مسیر ناگهانی خودداری کنید؛ تغییر مسیر ناگهانی می‌تواند باعث سر خوردن خودرو شود. به جای آن به آرامی مسیر خود را تغییر دهید و از چراغهای راهنما هم استفاده کنید.
- از رانندگی در جاده‌های لغزنده خودداری کنید؛ اگر جاده لغزنده است، در صورت امکان رانندگی نکنید. اگر هم مجبور به رانندگی هستید، احتیاط کنید و سرعت خود را کاهش دهید.
- در سربالایی‌ها توقف نکنید؛ در این شرایط حرکت کردن خودرو سخت می‌شود و گر بیش از حد گاز بدهید، ممکن است خودرو در برف و گل و لای فرو رود.
- چراغ‌ها را روشن نگه دارید. حتی اگر در روز رانندگی می‌کنید، بهتر است چراغ‌ها و همینطور فلاشرها را روشن کنید تا سایر خودروها دید خوبی نسبت به شما داشته باشند. اگر در هوای مه‌آلود حرکت می‌کنید، چراغهای مه‌شکن خودرو را روشن کنید.
- با دنده سنگین حرکت کنید؛ اگر وضعیت جاده برفی است، زیاد سرعت نگیرید و با دنده سنگین حرکت کنید.
- سبقت نگیرید؛ در جاده‌های زمستانی و لغزنده، کنترل ماشین بسیار سخت‌تر از حالت معمول است و سبقت گرفتن کار بسیار خطرناکی است. ممکن است راننده خودروی کناری یا احیانا خودروی روبرویی نتوانند ماشین خود را کنترل کنند.
- از خط کشی‌های جاده و یا گاردریل‌ها به عنوان راهنما برای مسیر ایمن و هدایت بهتر خودرو استفاده کرده و سعی کنید که در وسط جاده حرکت نکنید.
- از کروز کنترل استفاده نکنید؛ اگر خودروی شما چنین قابلیتی دارد، پیش از حرکت آن را غیرفعال کنید.
- زیر پل‌ها خطرناک هستند؛ زیر پل‌ها، تونل‌ها و زیرگذرها به دلیل عدم رسیدن نور خورشید، بیشتر یخ می‌‌زنند. در هنگام عبور از چنین محل‌هایی بیشتر مراقب باشید.
- از یخ‌های سیاه اجتناب کنید؛ هرگز روی یخ‌های سیاه نروید. این یخ‌ها بسیار سفت هستند و ممکن است باعث سر خوردن خودرو شوند.
با رعایت این موارد می‌توانید رانندگی امن‌تری داشته باشید. سعی نکنید که مهارت خود را با ریسک‌های بی‌مورد امتحان کنید. جاده‌های زمستانی غیرقابل پیش‌بینی هستند.
هنگام بروز تصادف
احتمال تصادف در برف و جاده‌های لغزنده بسیار بیشتر از سایر مواقع سال است؛ اما معمولا به دلیل سرعت کم خودروها، ممکن است که خسارت‌ها کمتر باشند. با این حال هنگام بروز تصادف در جاده‌های زمستانی، مهمترین اولویت باید ایمنی شما و سایر افراد حاضر در محل تصادف باشد. در صورت وقوع حادثه، مراقبت از خود و دیگران اولین اقدامی است که باید انجام دهید. در ادامه مراحل و اقداماتی که باید هنگام بروز تصادف در جاده‌های زمستانی انجام دهید بررسی شده‌اند؛
ایمنی اولیه: اگر احتمال وقوع حوادث دیگر وجود دارد، سریعا افراد را از محل حادثه دور کنید. سپس علائم هشدار دهند مثل چراغهای هشدار خطر و موارد دیگر را در محل‌های نزدیک به حادثه قرار دهید تا سایر خودروها متوجه آن شوند.
تماس‌های اضطراری: سریعا با پلیس، اورژانس و امداد خودرو تماس بگیرید و اطلاعات لازم مثل محل تصادف و شدت آن، تعداد سرنشینان و جراحات وارده را در اختیار آنان قرار دهید.
در محل بمانید: از محل حادثه دور نشوید تا در صورت رسیدن ماموران امداد، روند نجات سریع‌تر انجام شود.
خود را گرم نگه دارید: اگر خطری وجود ندارد، در داخل خودرو بمانید و در صورتی که امکان روشن کردن خودرو وجود دارد، باز بخاری آن استفاده کنید.
جمع‌بندی
رانندگی در زمستان به ّطور بالقوه خطرناک است. چنین جاده‌هایی صبر و احتیاط بسیار بیشتری می‌طلبند. برای مسافرت در این مسیرها، خودروی خود را به طور کامل بررسی و آماده کنید و مواردی را که در این مطلب بررسی شدند، در ذهن داشته باشید. با ترکیب امنیت خودرو، به همراه داشتن تجهیزات لازم و کافی و به خرج دادن احتیاط بیشتر، از سفر در جاده‌های زمستانی لذت خواهید برد. در صورتی که قبل از سفر نیاز به خرید بیمه خودرو دارید با استفاده از بیمه بازار می‌توانید برای خرید آنلاین بیمه اقدام کنید و بیمه‌نامه خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن دریافت نمایید.