تعریف بیمه

بیمه عبارتست از قراردادی که به موجب آن شرکت بیمه (بیمه‌گر) تعهد می‌کند؛ در ازای دریافت وجه از مشتری(بیمه گذار) خسارت وارده بر او را در صورت وقوع حادثه، جبران نموده یا وجه معینی را بپردازد.

اصطلاحات رایج بیمه

بیمه‌گر: به شخص حقوقی اطلاق می‌شود که خسارت احتمالی درج شده در بیمه‌نامه را تحت شرایط مشخص جبران و پرداخت می‌کند.

بیمه‌گذار: شخص حقیقی یا حقوقی که طرف تعهد بیمه‌گر است و متعهد به پرداخت حق‌بیمه می‌شود.

بیمه‌شده: به شخص و یا شئی که تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد گفته می شود.

بیمه‌نامه: قراردادی که شامل شرایط و قوانین بیمه است و مابین بیمه‌گر و بیمه‌شده امضا می‌شود.

فرم پیشنهاد بیمه: فرمی است که به بیمه‌گر کمک می‌کند تا ریسک را ارزیابی و بیمه‌نامه را تهیه کند و باقی کارهای امور اداری را انجام دهد.

حق‌بیمه: در بسیاری از بیمه‌ها، حق‌بیمه به‌طور سالیانه، در هر دوره تمدید قرارداد، پرداخت می‌شود. حق‌بیمه می‌تواند به‌صورت کارت‌های اعتباری یا اقساط ماهیانه باشد. مالیات بر حق‌بیمه که معادل ۸% حق‌بیمه، برای تمام بیمه‌نامه‌ها است اضافه می‌شود.

محاسبه حق‌بیمه: براساس اطلاعات ارائه‌شده در فرم پیشنهاد بیمه، بیمه‌گر حق‌بیمه را متناسب با ریسکی که پیشنهاد دهنده مطرح کرده، محاسبه می‌کند.

نرخ حق‌بیمه: نرخ حق‌بیمه، به ‌تناسب خطرات مرتبط با موضوع بیمه تعیین می‌شود. از تحلیل‌های آماری برای به دست آوردن احتساب حق‌بیمه و توزیع ریسک استفاده می‌شود.

بیمه‌نامه: بیمه‌گر و بیمه‌گذار باید به‌طور کامل از شرایط و محتوای قرارداد موردتوافق خود، آگاه باشد به همین دلیل است که بیمه صادر می‌شود. بیمه‌نامه شامل میزان خطر قرار گرفتن موضوع بیمه، دوره پوشش، استثنائات، شرایط، مبلغ حق‌بیمه هست.

محاسبه حق‌بیمه: حق‌بیمه از طریق اعمال نرخ حق‌بیمه در حق‌بیمه مبنا (سرمایه بیمه) به دست می‌آید. از حاصل‌ضرب مبلغ سرمایه بیمه‌شده ضرب‌در نرخ، مبلغ حق‌بیمه به‌دست می‌آید.

نرخ درصدی: نرخ درصدی قیمت برای هر ۱۰۰ ریال است؛ برای مثال یک نرخ ۵/۱ درصدی یعنی بیمه‌گر به ازای هر ۱۰۰ ریال سرمایه بیمه‌شده، ۵/۱ ریال مطالبه می‌کند.

حق‌بیمه ثابت: در بعضی از موارد یک حق‌بیمه ثابت به‌جای حاصل‌ضرب نرخ بیمه در حق‌بیمه پایه دریافت می‌شود. مانند بیمه‌های خودرو که حق‌بیمه در جداولی نرخ‌گذاری با احتساب خطرات مرتبط با بیمه‌گذار منفرد و خودروی وی استخراج می‌شود.

حق‌بیمه موقت: برای بیش‌تر رشته‌های بیمه‌ای، بیمه‌نامه موقت می‌تواند صرفاً یک نامه از طرف بیمه‌گر باشد که تائید می‌کند بیمه از زمان مشخص معتبر است. هم‌چنین بیمه‌نامه موقت باید زمان و تاریخ شروع پوشش بیمه را نشان دهد.

بیمه و بیمه‌گری از نظر حقوقی: بیمه قراردادی است که به موجب آن، یک طرف تعهد می‌کند در ازای دریافت وجهی از طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارد بر او را جبران کند و یا وجه معین شده‌ای را بپردازد.

بیمه از نظر فنی: بیمه از نظر فنی به معنای عملی است که‌به موجب آن یک طرف (بیمه‌گر) با تشکیل گروهی (بیمه‌گذار) در یک سازمان به نام موسسه بیمه، تعهد می‌کند در ازای وجهی (حق‌بیمه) که هر یک از آنان به این سازمان می‌پردازند در صورت وقوع حادثه خسارت وارد شده را جبران کند. این تعریف به وجود سازمان و تشکیلات منظم مبتنی بر قوانین آمار تکیه می‌کند.

انواع بیمه:

با توجه به انواع ریسک، قراردادهای بیمه به ۲ نوع بیمه‌اجتماعی و بیمه‌بازرگانی تقسیم می‌شود:

1. بیمه اجتماعی

   تامین‌اجتماعی از وظایف دولت‌هاست. برجسته‌ترین پوشش‌های بیمه‌اجتماعی در ایران موارد زیر است :

   • حوادث و بیماری‌ها
   • بازنشستگی
   • ازکارافتادگی
   • غرامت دست‌مزد
   • کمک ازدواج و عائله‌مندی
   • بیکاری
   • بارداری

2. بیمه‌های بازرگانی

   ازآن‌جایی‌که پوشش‌هایی که تأمین اجتماعی ارائه می‌دهد محدود است و همه ابعاد زندگی اقتصادی و اجتماعی را دربرنمی‌گیرد، بیمه‌های بازرگانی به وجود آمده است که توسط شرکت‌های بیمه ارائه می‌شود. بیمه بازرگانی به‌طورکلی ازنظر موضوع به بیمه‌های اموال، بیمه مسئولیت و بیمه اشخاص تقسیم می‌شود.

3. بیمه های اموال

1. بیمه آتش‌سوزی

   یکی از قدیمی‌ترین رشته‌های بیمه‌ای ، بیمه آتش‌سوزی است که از قرن هفدهم تا قرن نوزدهم میلادی به وجود آمده است. در بیمه آتش‌سوزی، بیمه‌گر در برابر دریافت حق‌بیمه، خسارت‌های مالی و مادی که براثر وقوع آتش‌سوزی به اموال و دارائی‌های منقول و یا غیرمنقول بیمه‌گذار، وارد می‌شود را جبران می‌کند. بنابراین در بیمه آتش‌سوزی، خسارت‌های مالی جبران می‌شوند نه خسارت‌های جانی و بدنی. این بیمه‌نامه مانند سایر بیمه‌نامه‌ها، علاوه بر پوشش‌های اصلی بیمه آتش سوزی ، پوشش‌های اضافی را شامل می‌شود که بیمه‌گذار می‌تواند با پرداخت هزینه‌ای، این پوشش‌ها را نیز خریداری کند.

2. بیمه حمل‌ونقل کالا (باربری)

   بیمه حمل‌ونقل کالا یا بیمه باربری، قدیمی‌ترین رشته در بیمه‌های بازرگانی است. در این نوع بیمه، خسارت‌های واردشده به کالا در اثر وقوع خطرهای بیمه‌شده در مسیر حمل، قابل جبران است.

   انواع بیمه باربری

   1. دریایی
   2. زمینی
   3. هوایی

   بیمه باربری با شرایط C

   کالای بیمه‌گذار را در مقابل آتش‌سوزی، حادثه وسیله‌نقلیه، عدم تحویل یک بسته کامل، خسارت ناشی از زیان همگانی یا هزینه‌های نجات و تلف شدن یک بسته کامل هنگام بارگیری و یا تخلیه از کشتی بیمه می‌کند.

   بیمه باربری با شرایط B

   خطرات تحت پوشش شرایط  C را شامل می‌شود به ‌اضافه خطرات دزدی، آب‌دیدگی، روغن‌زدگی و خسارات جزئی طوفان دریا.

   بیمه باربری با شرایط A

   این نوع از بیمه باربری را می‌توان کامل‌ترین نوع از بیمه حمل‌ونقل دانست و بیش‌تر برای حمل کالاهای حساس و آسیب‌پذیر مورداستفاده قرار می‌گیرد، هم‌چنین کلیه خطراتی که ممکن است در جریان حمل‌ونقل از مبدأ تا مقصد نهایی اتفاق بیفتد و موجب خسارت شود، بدون کسر فرانشیز جبران  می‌کند. اما دامنه جبران خسارت شامل عیب ذاتی، تأخیر در حمل، جنگ، شورش، اعتصاب  نمی‌شود.

   بیمه باربری داخلی

   خسارت ناشی از آتش‌سوزی و حادثه وسیله نقلیه حامل کالا در داخل کشور بیمه می‌شود.

   

3. بیمه‌های اتومبیل

    بیمه بدنه خودرو

   به‌طورکلی گروه بیمه خودرو برای پوشش دادن خسارات ممکن در یک تصادف به وجود آمده است. در این بیمه‌نامه، بیمه‌گر متعهد می‌شود؛ خسارت‌های وارده به‌وسیله نقلیه بیمه‌شده ناشی از حوادث مختلف را مانند سرقت، آتش‌سوزی، انفجار، تصادف، سقوط، واژگونی و به‌طورکلی برخورد اتومبیل به هر جسم ثابت یا متحرک یا برخورد جسم دیگری با اتومبیل بیمه‌شده را جبران کند.

   حق بیمه بدنه به چه عواملی بستگی دارد؟

   قیمت بیمه بدنه، براساس نوع خودرو، قیمت روز اتومبیل (به تشخیص کارشناسان) و تعداد سیلندر محاسبه می‌شود.

   خرید بیمه بدنه

   برای خرید بیمه بدنه علاوه بر مقایسه شرایط عمومی شرکت‌ها مانند مدت پاسخگویی به شکایات، سطح توان‌گری و ... لازم است تا شرایط بیمه‌نامه‌ها نیز با یکدیگر مقایسه شوند.

   برای خرید بیمه بدنه علاوه بر مقایسه شرایط عمومی شرکت‌ها مانند مدت پاسخگویی به شکایات، سطح توان‌گری و ... لازم است تا شرایط بیمه‌نامه‌ها نیز با یکدیگر مقایسه شوند.

   بیمه بدنه برخلاف بیمه ثالث که تقریباً همه شرکت‌ها قیمت یکسانی دارند، دارای شرایط و قیمت‌های متفاوتی است؛ هم قیمت پایه بیمه‌نامه و هم قیمت هریک از پوشش‌ها می‌توانند در شرکت‌ها متفاوت باشند.

   بیمه بازار امکان مشاهده این قیمت‌ها و مقایسه شرکت‌های مختلف ارائه‌دهنده بیمه بدنه را فراهم کرده تا به شما کمک کند بهترین انتخاب را داشته باشید.

   بیمه شخص ثالث

   بیمه شخص ثالث کلیه حوادثی که موجب زیان مالی و جانی به اشخاص ثالث شود؛ تحت پوشش قرار می‌دهد و به‌صورت اجباری به بیمه‌گذاران ارائه می‌شود. این بیمه‌نامه خسارت مالی زیان‌دیده را بیمه می‌کند و دیه صدمات بدنی، فوت و نقص‌عضو ناشی از حادثه وسیله نقلیه را طبق نظر محاکم قضایی و هزینه‌های پزشکی طبق صورت‌حساب بیمارستان را جبران می‌کند.

   نرخ بیمه ثالث چطور تعیین می شود؟

   بیمه ثالث یا همان بیمه‌ی مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری شامل پوشش خسارت‌های مالی و بدنی است؛ و حق‌بیمه آن که بر اساس نرخ دیه و میزان ریسک خودرو تعیین می‌شود، هر ساله با توجه به تغییر نرخ دیه که از سوی قوه قضائیه محاسبه می‌شود، متغیر است. توجه کنید که نرخ بیمه تعیین شده از سوی بیمه مرکزی، برای حداقل پوشش مالی یعنی ۷ میلیون تومان  است؛ و قیمت بیمه شرکت‌های مختلف فقط برای این پوشش مالی یکسان است. خوب است بدانید که شرکت‌های بیمه در تعیین حق بیمه برای پوشش‌های مالی بالاتر صاحب اختیار هستند، و این قیمت‌ها بر اساس حضور در بازار رقابتی تعیین می‌شود. در سایت بیمه بازار امکان اطلاع از قیمت شرکت‌های مختلف بیمه وجود دارد. برای مقایسه و خرید آنلاین بیمه به سایت بیمه بازار مراجعه کنید.

   بیمه حوادث راننده

   اگر اثبات شود که راننده، مقصر است در این‌صورت دیگر شخص ثالث محسوب نمی‌شود و بیمه شخص ثالث خودرو خود، به او تعلق نمی‌گیرد؛ اما در صورت غرامت‌های جانی راننده مقصر، خسارت از طریق بیمه حوادث سرنشین قابل پرداخت است، بیمه حوادث سرنشین نیاز به خرید بیمه‌نامه جدا ندارد و همراه با بیمه‌نامه شخص ثالث عرضه می‌شود. سقف پوشش حوادث راننده ۲۱۰ میلیون تومان است.

4. بیمه محصولات کشاورزی

   بیمه محصولات کشاورزی می‌تواند نقش حمایتی مهمی در اقتصاد کشورهای درحال‌توسعه ایفا کند؛ چراکه محصولات کشاورزی موقعیت کلیدی و استراتژیک در این کشورها دارند.

   تعیین نرخ بیمه محصولات کشاورزی
   • نرخ خالص خطر
   • هزینه‌های بیمه‌گری
   • تأمین ذخایر مناسب با حجم پرتفوی
5. بیمه مسئولیت

   کلیه‌افراد جامعه‌ اعم‌ ازاشخاص‌ حقیقی‌ وحقوقی‌ در قبال‌ زیان‌ و صدمات‌ وارده‌ به‌ دیگران‌ مسئول‌ می‌‌باشند و باید نسبت‌ به‌جبران‌ آن‌ اقدام‌ نمایند.  لازم به ذکر است آنچه تحت‌پوشش بیمه مسئولیت، بیمه می‌گردد فقط مسئولیت مدنی افراد بوده و مسئولیت جزایی یا کیفری افراد تحت‌پوشش قرار نمی‌گیرد.

   انواع بیمه‌ مسئولیت حرفه‌ای

   بیمه مسئولیت مدنی حرفه‌ای پزشکان

   مسئولیت مدنی بیمه‌گذار ناشی از قصور پزشک در انجام امور پزشکی که منجر به ورود صدمه‌های جسمانی، روانی و یا حتی فوت اشخاص ثالث شود، تحت پوشش قرار می‌گیرد.

   • بیمه ‌مسئولیت مدنی مدیران مسئول فنی بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، کلینیک‌ها
   • بیمه‌ مسئولیت مدنی کارفرمایان واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی در مقابل کارگران
   • بیمه‌ مسئولیت مدیران و منجیان استخر در مقابل استفاده‌کنندگان
   • بیمه ‌مسئولیت مدنی مدیران مراکز نمایشی
   • بیمه مسئولیت مدنی مدیران باشگاه‌های ورزشی
   • بیمه مسئولیت مدنی مدیران شهربازی در قبال استفاده‌کنندگان
   
6. بیمه‌ مهندسی

   بیمه‌های مهندسی یک نوع فعالیت بیمه در رشته بیمه‌های بازرگانی است که اولین‌بار در انگلستان شروع شد. بیمه مهندسی یکی از زیر مجموعه‌های بیمه است که در آن هدف، تامین مالی جامع برای موارد بیمه‌شده می‌باشد. بیمه‌های “تمام خطر” مهندسی یکی از زیر مجموعه‌های بیمه اموال می‌باشد که پوشش آن برای پروژه‌های درحال ساخت یا تاسیسات درحال بهره برداری است به علاوه ماشین‌آلات و تجهیزات فنی را نیز تحت پوشش می‌دهد.

   انواع بیمه مهندسی
   • بیمه تمام خطر نصب
   • بیمه شکست ماشین آلات
   • بیمه ریسک‌های تکمیل‌شده ساختمانی
   • بیمه تمام خطر پیمان‌کاران
   • بیمه عدم‌النفع ناشی از شکست ماشین آلات
   • بیمه ماشین‌آلات و تجهیزات پیمان‌کاران
   • بیمه فساد کالا در سردخانه
   • بیمه عیوب اساسی و پنهان ساختمان ( تضمین کیفیت ساختمان)
   • بیمه تجهیزات الکترونیک

بیمه‌ اشخاص

1. بیمه‌ حوادث بدنی

   برای خطرات و حوادثی که سلامت و حیات فرد را تهدید می‌کند در نظر گرفته می‌شود. این بیمه‌نامه به‌صورت انفرادی یا گروهی صادر می‌شود.

   پوشش‌ بیمه حوادث بدنی
   • فوت و نقص عضو دائم (کامل و جزئی)
   • فوت و نقص عضو دائم (کامل و جزئی)
   • غرامت روزانه

2. بیمه‌های عمر

   بیمه عمر و سرمایه‌گذاری را می‌توان یک نوع سرمایه‌گذاری با یک سود تضمین‌شده تعریف کرد که علاوه بر سود سرمایه‌گذاری، پوشش‌های زیادی مانند فوت، نقص‌عضو، ازکارافتادگی و حتی بیماری‌های خاص را تحت پوشش قرار می‌دهد. بیمه عمر یکی از پرطرفدارترین نوع بیمه در جهان است که تقاضای آن رو به افزایش است. برای اطلاع از پوشش‌های اصلی و پوشش‌های اضافی بیمه عمر می‌توانید به وب‌سایت بیمه بازار مراجعه کنید.

3. بیمه‌ درمان

   از انواع بسیار مهم بیمه، بیمه درمان است که قسمتی از آن به عهده بیمه‌های اجتماعی است و معمولاً بخش تکمیلی آن به بیمه‌های بازرگانی واگذارشده است. از بیمه‌های درمان می‌توان به بیمه هزینه‌های بیمارستانی را اشاره کرد که دو نوع دارد:

4. بیمه مسافرتی

   بیمه‌مسافرتی اتفاقاتی از قبیل بیماری و یا صدمات بدنی یا عارضه ناگهانی و یا اتفاقات پیش‌بینی‌نشده که پس از شروع سفر برای افراد در خارج از کشور رخ می‌دهد را تحت پوشش قرار می‌دهد. برای اخذ ویزا از برخی سفارت‌خانه‌ها داشتن بیمه‌نامه مسافرتی الزامی است اما برای سایر کشورها نیز، با توجه به خطرات احتمالی که وجود دارد، تهیه بیمه مسافرتی توصیه می شود.

   پوشش‌های بیمه مسافرتی

   • کمک‌های شخصی
   • پوشش‌های مربوط به بار همراه مسافر
   • پوشش تاخیر در عزیمت

‌چگونه شرکت بیمه مناسب را انتخاب کنیم؟

یکی از معضلاتی که خریداران بیمه با آن مواجه‌اند عدم اطلاع از معیارهای مهم برای خریداری بیمه است. بیمه مرکزی چند معیار مهم را برای انتخاب بهترین بیمه تعیین کرده است که هرسال آن را در سایت بیمه مرکزی اعلام می‌کند.

معیار اول: توان‌گری مالی؛ اگر توان‌‌گری مالی شرکت مورد نظرتان بالای ۱۰۰ بود نشان‌دهنده وضعیت مناسب این شرکت است و توانایی عمل به تعهدات خود را دارد.

معیار دوم: میزان شکایات انجام شده توسط مشتریان؛ در این قسمت ۲ نوع اطلاعات دیگر وجود دارد:

1. تعداد شکایات واصله از مردم از هر شرکت بیمه.
2. تعداد شکایات وارد و ناوارد از شرکت بیمه.
3. محاسبه نسبت و سهم شکایات هر شرکت بیمه به تعداد بیمه‌نامه‌ها.
4. متوسط مدت زمان پاسخ‌گویی به شکایات هر شرکت در مقایسه با صنعت بیمه.

معیار سوم: میزان رضایت‌مندی مردم از شرکت بیمه؛ اگر میزان رضایت‌مندی از شرکت بیمه بالا باشد به این معناست که عملکرد مناسبی داشته است.

با کمک بیمه بازار می توانید شرکت‌های بیمه را با هم مقایسه و با توجه به نوع بیمه موردنظرتان و شرایط شرکت‌ها، بهترین انتخاب را با تضمین قیمت داشته باشید.

قیمت بیمه

نرخ بیمه براساس تلفیق اطلاعات آخرین صورت‌های مالی سالانه حساب‌رسی شده مؤسسات بیمه و سایر اطلاعات مورد تأیید بیمه مرکزی در این سال به گونه‌ای تعیین ‌می‌شود که بین جمع درآمد حق‌بیمه و درآمد سرمایه‌گذاری این بیمه و جمع اقلام هزینه‌ای و حاشیه سود آن موازنه ایجاد شود.

شرکت‌های بیمه بر اساس اطلاعات آماری که از احتمال تصادف و میزان خسارات دارند، نرخی را پیشنهاد می دهند که هزینه‌ها و درآمد آنها را تراز کند. برای مثال؛ در یک جامعه فرضی ۱۰۰۰ نفره، به طور معمول ۱۰ تصادف در سال رخ می‌دهد و متوسط خسارت هر تصادف ۱۰ میلیون تومان است. به این ترتیب شرکت بیمه باید در سال ۱۰۰ میلیون تومان بابت خسارات بیمه شدگان پرداخت کند. اگر مجموع هزینه های پرسنل و سود سهامداران شرکت هم در سال ۲۰ میلیون تومان در نظر گرفته شود، شرکت باید سالانه ۱۲۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد تا درآمد و هزینه‌اش تراز شود. به این ترتیب و با فرض اینکه همه ۱۰۰۰ نفر بیمه بخرند، حق بیمه هر نفر ۱۲۰ هزار تومان خواهد بود.

برای نرخ‌گیری انواع بیمه‌های ثالث، بدنه، عمر و آتش سوزی به سایت بیمه بازار مراجعه کنید.

خرید بیمه

معمولاً افراد قبل از اقدام به خرید بیمه،  از چندین شرکت بیمه نرخ می‌گیرند که در بسیاری از موارد، کار دشوار و زمان‌بری است؛ بیمه بازار با تضمین قیمت برای اولین‌بار در ایران اقدام به مقایسه و فروش آنلاین بیمه کرده است و تمامی اطلاعاتی که شما برای خرید هر بیمه ای نیاز دارید در کوتاه‌ترین زمان در اختیار شما قرار می‌دهد. در حال حاضر امکان خرید بیمه شخص ثالث، بیمه بدنه، بیمه عمر و بیمه آتش سوزی از طریق سایت بیمه بازار فراهم است، که علاوه بر خریدی مطمئن بر پایه اطلاعات مورد نیاز شما، موجب صرفه‌جویی و راحتی در خرید نیز می‌شود.

• فراوانی
• شدت
• خسارت‌های بزرگ
• هزینه بیمه اتکایی
• هزینه بیمه اتکایی
• خسارت‌های واقع‌شده ولی گزارش نشده
• خسارت‌های فاجعه‌آمیز
• خسارت‌های پنهان
• تورم ادعای خسارت
• موضوعات در معرض خطر

شرایط پرداخت خسارت

• بیمه‌نامه در زمان وقوع خسارت معتبر بوده و منقضی نشده باشد.
• موضوع خسارت‌دیده همان باشد که در بیمه‌نامه قیدشده است.
• خطر تحت پوشش بیمه‌نامه بوده است.
• بیمه‌گذار اقدامات قابل قبولی برای کاهش خسارت انجام دهد.
• تعهدات و شرایط بیمه‌گذار برقرار باشد.
• اصل حد اعلای حسن نیت رعایت شده است.
• خسارات مشمول استثنائات بیمه‌نامه قابل پرداخت نیست.
• ارزش واقعی خسارت قابل‌قبول است.

بیمه اتکایی

قرارداد بیمه‌ای است که به‌موجب آن، بیمه‌گر مستقیم تمام یا قسمتی از نتایج مالی تعهدات بیمه‌ای خود را به بیمه‌گر دیگری انتقال می‌دهد.

علل خرید پوشش اتکایی

• بالا بودن سرمایه بیمه‌نامه
• بالا بودن ریسک بیمه‌نامه ( احتمال وقوع خسارت)
• سابقه بد خسارتی
• کسب اطمینان خاطر جهت صدور بیش‌تر بیمه‌نامه‌های با سرمایه‌های بالاتر
• پراکنده کردن ریسک
• تأمین پوشش فاجعه

مدارک لازم برای دریافت خسارت

مهم‌ترین سندی که برای دریافت خسارت استفاده می‌شود؛ فرم خسارت است که ۵ کاربرد دارد. با تکمیل این فرم بیمه‌گر می‌تواند فرایند پرداخت خسارت را شروع کند.  تکمیل برگه‌ها به‌صورت اینترنتی، کاغذی و یا تلفنی انجام می‌گیرد. کاربردهای فرم به شرح زیر است:

این مورد با بررسی تحت پوشش بودن خسارت در بیمه‌نامه، افشای اطلاعات لازم و عدم‌ارائه اطلاعات لازم یا اطلاعات غلط در زمان خرید بیمه‌نامه انجام می‌شود.

• گرفتن اطلاعات کافی به‌منظور آغاز فرآیند پرداخت خسارت
• ارزیابی شدت حادثه و برآورد میزان خسارت پرداختی
• بررسی اولیه مبنی بر وجود ادعای اشخاص ثالث برای دریافت خسارت
• تصمیم‌گیری در مورد وجود اشخاص ثالث مقصر و جبران خسارت از طریق آن‌ها

اصول اساسی بیمه از دیدگاه حقوقی

1. اصل حسن نیت و اعتماد متقابل

   این اصل لازمه‌ی انجام هر قرارداد است. اما در قراردادهای بیمه، اصل حسن نیت اهمیت زیادی است و از عوامل مهم در تنظیم رابطه بین بیمه‌گذار و بیمه‌گر است و باید در تمام مراحل اعتبار بیمه‌نامه و حتی قبل از صدور بیمه‌نامه وجود داشته باشد. بیمه‌گر تا حد زیادی به اطلاعات و صحت عمل بیمه‌گذار متکی است و درصورتی‌که بیمه‌گذار فاقد حسن نیت باشد نتایج زیان‌باری برای بیمه‌گر به بار می‌آید.عدم ارائه اطلاعات و یا کتمان حقایق، برحسب این‌که سهوا و یا عمدا باشد موجب فسخ قرارداد می‌شود. در این شرایط نه ‌تنها بیمه‌گر می‌تواند حق‌بیمه پرداخت‌شده را به بیمه‌گذار برنگرداند؛ بلکه می‌تواند اقساط حق‌بیمه عقب‌افتاده را نیز از بیمه‌گذار دریافت کند. بیمه‌گر نیز موظف است اصل حسن نیت را در برابر بیمه‌گذار رعایت کند و به تعهدات خود پایبند باشد.

2. اصل غرامت

   موقعی‌که در زمان عقد قرارداد بیمه‌گذار به‌قصد تقلب، مالی را به قیمت اضافه‌تر بیمه کرده باشد، عقد قرارداد باطل می‌شود و حق‌بیمه قابل‌برگشت نیست. دریافت مبلغی بیش از میزان واقعی توسط بیمه‌گذار موجب سودجویی نیز می‌شود که ازنظر اخلاقی نیز پسندیده نیست. با دریافت خسارت مالی بیشتر درواقع وضع مالی بیمه‌گذار بهتر از قبل حادثه می‌شود و همین موضوع باعث می‌شود انگیزه مراقبت از مورد بیمه و پیش‌گیری از وقوع حادثه کاهش یابد.

   در بیمه‌های خسارتی، بیمه‌گذار برای دریافت خسارت باید این موارد را اثبات کند:

   • وقوع حادثه موضوع بیمه
   • ایجاد خسارت و ضرر و زیان متعاقب وقوع حادثه
   • وجود رابطه علیت بین وقوع حادثه و خسارت واردشده
   • موجودیت و ارزش مورد بیمه در لحظه وقوع حادثه

3. اصل جانشینی

   از اصول بیمه‌ای که می‌توان آن را نتیجه اجرای اصل جبران خسارت در نظر گرفت؛ اصل جانشینی یا قائم‌مقامی یا حق رجوع به مسئول حادثه است.  درصورتی‌که در حادثه‌ای، عامل ایجاد حادثه و خسارت مشخص و شناخته‌شده باشد، بیمه‌گذار حق دارد خسارت خود را از مسئول حادثه طلب کند. طبیعی است که در صورت جبران خسارت از طرف بیمه‌گر، بیمه‌گذار نباید از مسئول  حادثه خسارتی را دریافت کند چراکه موجب نفع وی می‌شود. بنابراین با پرداخت خسارت به بیمه‌گذار حق رجوع به مسئول حادثه به بیمه‌گر واگذار می‌شود و بیمه‌گر می‌تواند اقدامات لازم را جهت وصول مبلغ خسارت از مسئول حادثه به عمل آورد.

   در این مورد رعایت چند نکته ضروری است:

   همان‌گونه که اصل جبران خسارت در بیمه‌های اشخاص (عمر و حادثه) کاربردی ندارد، اصل جانشینی نیز در مورد بیمه‌های مذکور مصداق نخواهد داشت و قلمروی اجرای آن بیمه‌های اموال است. بیمه‌گر فقط پس از پرداخت خسارت و یا قبول پرداخت آن، صاحب این حق می‌شود.

   حق بیمه‌گر محدود به مبلغی است که می‌پردازد و یا تعهد پرداخت آن را می‌کند.

4. اصل تعدد بیمه

   تعدد بیمه، عبارت است از این‌که برای یک موضوع بیمه چند قرارداد بیمه وجود داشته باشد، تعدد بیمه برحسب مورد ممکن است صحیح و یا باطل باشد.

   لذا در صورت وجود جمع این شرایط تعدد بیمه‌نامه با منع قانونی مواجه هست:

   • یک مال چند بیمه داشته باشد و جمع مبالغ بیمه‌نامه‌ها بیش از ارزش واقعی باشد. مانعی وجود ندارد که یک بیمه‌گذار برای بیمه یک دارایی به بیمه‌گرهای مختلفی مراجعه کند؛ مشروط بر آن‌که جمِع مبالغ بیمه‌شده از ارزش آن دارایی تجاوز نکند. ●      

   • منتفع از همه بیمه‌نامه یک شخص باشد.

   • خطرهای بیمه‌شده در همه بیمه‌نامه‌ها یکسان باشد .

5. اصل اتکائی

   یکی از اهداف بیمه، توزیع کردن ریسک در ابعاد گسترده است. با استفاده از نظام بیمه اتکایی، شرکت‌های بیمه می‌توانند با توجه به سرمایه و ذخایر خود، بخشی از ریسک‌های صادره را به‌حساب خود نگه دارد و مازاد آن را به شرکت‌های بیمه‌گر اتکایی واگذار کنند.

6. اصل نفع بیمه‌پذیر

   براساس این اصل، کسی مستحق  دریافت خسارت هست که ذی‌نفع مال باشد. به این ترتیب کسی نمی‌تواند اموال شخص دیگری را بیمه کند و در صورت وقوع حادثه، غرامت دریافت نماید. هم‌چنین درصورتی‌که بعد از عقد قرارداد، مالک مورد بیمه آن را به شخص دیگری واگذار کرده باشد (مثلاً آن را فروخته باشد)، نفع بیمه‌گذار قطع‌شده است.

7. اصل داوری

   براساس این اصل، کسی مستحق  دریافت خسارت هست که ذی‌نفع مال باشد. به این ترتیب کسی نمی‌تواند اموال شخص دیگری را بیمه کند و در صورت وقوع حادثه، غرامت دریافت نماید. هم‌چنین درصورتی‌که بعد از عقد قرارداد، مالک مورد بیمه آن را به شخص دیگری واگذار کرده باشد (مثلاً آن را فروخته باشد)، نفع بیمه‌گذار قطع‌شده است.

8. اصل علت نزدیک

   همان‌گونه که بیمه‌گذار و بیمه‌گر براساس اصل حسن نیت قرارداد بیمه را منعقد نمودند؛ شایسته است اختلاف پیش‌آمده نیز به طریق مسالمت‌آمیز و دوستانه حل‌وفصل گردد.

   برخی از محاسن رعایت اصل داوری

   1. برخلاف رسیدگی در مرجع قضائی، داوری بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار موجب می‌گردد؛ رسیدگی در محیطی دوستانه و جوی آرام صورت گیرد.
   2. برای طرح دعوی، بیمه‌گذار یا بیمه‌گر باید هزینه‌های قضائی مختلف بپردازند لیکن رسیدگی از طریق داوری موجب می‌گردد؛ هزینه‌های کمتری به طرفین تحمیل شود.

   3. اصل علت نزدیک

      در توصیف اصل غرامت گفتیم بیمه‌گذار باید ورود خسارت ناشی از خطرات بیمه‌شده را اثبات نماید. بیمه‌گذار باید اثبات نماید بین خسارت و حادثه رابطه علت و معلولی و مستقیم وجود دارد . یعنی خسارت مستقیماً از حادثه بیمه‌شده، ایجاد شده است هرچند ممکن است دلیل یا عواملی بین حادثه و خسارت وجود داشته باشد.

      مثلاً اگر هنگام آتش‌سوزی قسمتی از وسایل سوخت و از بین رفت این خسارت از طریق بیمه آتش‌سوزی قابل جبران است. اما اگر شخصی برای فرار از خطر آتش سراسیمه به خیابان دوید و زیر ماشین از بین رفت چون فوت او مستقیماً به اتومبیل مربوط می‌شود و غیرمستقیم به آتش‌سوزی است،بنابراین پرداخت غرامت او از طریق بیمه آتش‌سوزی میسر نیست و باید از بیمه شخص ثالث استفاده کند.

مفهوم ریسک در بیمه

ریسک، دلیل وجود بیمه است و بدون ریسک بیمه مفهوم خود را از دست می‌دهد. ریسک در بیمه دارای درجه‌هایی است که با استفاده پارامترهایی مثل تجربه، قابل اندازه‌گیری است. اگر با اطمینان از نتیجه حادثه که ناخوشایند است، برای بیمه کردن آن درخواست شود، شرکت بیمه به دلیل اینکه وقوع خسارت و حادثه را حتمی می‌داند، اقدام به بیمه کردن نمی‌کند و اگر هم بیمه کند حق‌بیمه بالایی را دریافت می‌کند که شاید برای بیمه‌گذار مقرون به‌صرفه نباشد.

انواع ریسک با توجه به طبیعت آن‌ها با ۴ دسته تقسیم می‌شود

• ریسک‌های خالص: مانند احتمال خسارت یک ساختمان در اثر آتش‌سوزی، که دو نتیجه دارد یا ساختمان دچار حادثه می‌شود و خسارت می‌بیند و یا آتش‌سوزی اتفاق نمی‌افتد و خسارت نمی‌بیند. این ریسک برای شرکت‌های بیمه، ریسک مطلوب به‌شمار می‌رود.
• ریسک‌های سوداگران: مانند وضعیت بازرگانی که جنسی را ۱۰۰۰ تومان بخرد و بخواهد به قیمت کیلویی ۱۲۵۰ تومان بفروشد، اما ممکن است براثر عواملی که پیش‌بینی‌نشده، سودی نکند و مجبور بشود با همان قیمت ۱۰۰۰ تومان بفروشد و یا این‌که با ضرر و باقیمت زیر ۱۰۰۰ تومان بفروشد. این‌گونه ریسک‌ها، احتمال سه حالت سود/ عدم سود/ زیان وجود دارد. ریسک‌های سوداگران، ریسک‌های مطلوب بیمه‌ای نیست.
• ریسک‌های عام: ریسک‌های هستند که در صورت تحقق، اثرات نامطلوبی را روی گروه کثیری از مردم می‌گذارند که کل جمعیت یک کشور را متأثر از خود می‌سازند. مانند زلزله، جنگ و حوادث ناگوار دیگر. در این حوادث معمولاً برای حل مشکل، معمولاً اغلب دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی دست به‌کار شده و راه‌حلی را ارائه می‌دهند.
• ریسک‌های خاص: ریسک‌هایی که اثر نامطلوب آن بر روی یک شخص و یا یک گروه کوچک، مثل مسافرین هواپیما و یا اتوبوس و... این‌گونه ریسک‌ها بیمه، این نوع ریسک، ریسک مطلوب برای به‌شمار می‌رود.

مدیریت ریسک

تکنیک‌های کاهش ریسک به‌نام تکنیک‌های مدیریت ریسک معروف‌اند و عبارت‌اند از تمام تلاش‌هایی که برای تغییر و کاهش ریسک که خسارت‌ها را تقلیل می‌دهند.

• اجتناب از ریسک: ( رانندگی باوجود خطر تصادف )
• تقلیل ریسک: ( پیش‌گیری و تقلیل حادثه قبل از وقوع )
• قبول ریسک: ( قبول و جبران ریسک به‌وسیله خود بیمه‌گری )
• انتقال ریسک: ( واگذاری جبران ریسک به بیمه‌گر )

انواع عقد بیمه

• عقد لازم

  عقدی که در آن هیچ‌یک از طرفین معامله حق فسخ آن‌‌را نداشته باشند مگر در مواردی مشخص.

• عقد جایز

  عقدی است که در آن، هریک از طرفین یا دو طرف بتواند عقد را به میل خود فسخ کند.

• عقد معوض

  از دیگر صفات قراردادهای بیمه‌ایست؛ به این معنی که بیمه‌گر در قبال دریافت حق‌بیمه، تعهد پرداخت خسارت را دارد و بیمه‌گذار که پرداخت کننده حق‌بیمه است، انتظار دریافت خسارت را دارد. بیمه‌گر چیزی را بیش از تعهدش پرداخت نمی‌کند.

فسخ بیمه‌نامه

فسخ از طرف بیمه‌گر

• در صورت عدم‌پرداخت حق‌بیمه از سوی بیمه‌گذار در موقع تعیین‌شده.
• درصورتی‌که بیمه‌گذار از اظهار مطالب لازم و مهمی در خصوص خطرات موضوع بیمه خودداری کند.
• در صورت تشدید خطر، مگر این‌که بیمه‌گذار حاضر شود حق‌بیمه بیشتری بپردازد.

فسخ قرارداد از طرف بیمه‌گذار

• در صورت کاهش خطر، مگر این‌که بیمه‌گر طبق موازین احتساب حق‌بیمه، حق‌بیمه را کاهش دهد.
• در صورت ورشکستگی شرکت بیمه

بطلان بیمه‌نامه

در موارد زیر بیمه‌نامه باطل می‌شود: ۱- خریدن بیمه‌نامه‌ی عمر بدون رضایت کتبی و یا قانونی بیمه‌شده ۲- بیش‌تر جلوه دادن قیمت مورد بیمه به‌صورت عمدی۳ – بیمه‌کردن مورد بیمه به‌صورت مجدد و به‌عمد، در چنین حالتی بیمه‌نامه‌ی دوم باطل می‌شود ۴- وقوع خطر، پیش از بسته شدن قرارداد بیمه که در چنین حالتی نُه‌دهم حق‌بیمه برگشت داده می‌شود۵- اظهارات خلاف واقعیت یا کتمان واقعیت به‌صورت عمدی

تفاوت فسخ و ابطال بیمه‌نامه

دارنده حق فسخ می‌تواند از حق خود گذشته و بیمه‌نامه را ادامه دهد، درصورتی‌که چه طرفین بخواهند چه نخواهند بطلان محقق می‌شود.

ابطال، از تاریخ شروع قرارداد اعمال می‌گردد، اما شرایط فسخ از زمانی تحقق پیدا می‌کند که یکی از تعهدات مندرج در بیمه‌نامه رعایت نشده باشد.

تعهدات بیمه‌گر

• پرداخت سریع و کامل خسارت، آشنا نمودن بیمه‌گذار به وظایف و تکالیفش
• قید موارد از بین رفتن حق ‌و حقوق بیمه‌گذار در بیمه‌نامه
• حفظ اسرار بیمه‌گذار و سایر تعهداتی که به‌موجب قانون به عهده طرفین است

تعهدات بیمه‌گذار

• اعلام دقیق کیفیت خطر مورد بیمه
• پرداخت به‌موقع حق‌بیمه
• حفاظت از مورد بیمه
• اعلام تشدید خطر

فرانشیز چیست؟

فرانشیز به مبلغی از خسارت گفته می‌شود که به عهده بیمه‌گذار بوده و بیمه‌گر نسبت به آن تعهدی ندارد، هم‌چنین برای آن‌که شرکت بیمه خسارتی پرداخت کند بایستی میزان خسارت از فرانشیز بالاتر باشد.

انواع فرانشیز

1. به‌صورت رقم ثابت و معیّن
2. به‌عنوان درصدی از مبلغ بیمه. در این حالت هرچه مبلغ بیمه بیش‌تر باشد فرانشیز نیز افزایش می‌یابد.
3. به‌عنوان درصدی از مبلغ خسارت. در این حالت بیمه‌گذار در پرداخت درصد کوچکی از خسارت با بیمه‌گر سهیم است.

توجیه اقتصادی فرانشیز چیست؟

1. کم کردن از تعهد بیمه‌گر و ارزان‌تر شدن نرخ بیمه.
2. توجه و دقت بیش‌تر بیمه‌گذار در نگهداری از مورد و یا سرمایه‌ی بیمه‌شده.
3. کاهش هزینه‌های اداری ناشی از مراجعات مکرر بیمه‌گذاران برای دریافت خسارات بسیار جزئی.